Gazeteci Varlık Özmenek son yolculuğuna uğurlandı

Bir süredir tedavi gördüğü Başkent Üniversitesi Hastanesinde iki gün önce 77 yaşında hayatını kaybeden duayen gazeteci Varlık Özmenek bugün son yolculuğuna uğurlandı. Özmenek’in cenazesi Kocatepe Camiisi’nde kılınan cenaze namazından sonra Karşıyaka Mezarlığına gömüldü. Özmenek’in cenazesine ailesi, sevenleri ve çok sayıda gazeteci katıldı.

Fotoğraf: Rıza Özel

TRT Televizyonu kurucu kadrosunda yer alan Özmenek, Türk basınına yaklaşık 50 yıl emek verdi. Yenigün, Yeni Ortam, Hürriyet, Anka Haber Ajansı, Bilim ve Sanat gibi çeşitli gazete, dergi ve ajanslarda çalıştı. WDR, NOS, NPS gibi değişik Avrupa radyolarından oralarda yaşayan Türk göçmenlere Türkiye’den haber geçti. Özmenek’in İşte Sovyetler Birliği, Medya Terörizm ve Büyük Soygun’da Medya başlıklı kitapları bulunuyordu.

Fotoğraf: Rıza Özel

Varlık Özmenek kimdir?

Varlık Özmenek, babası Hamit Özmenek’in Köy Enstitüleri kurucularından olması nedeniyle 1943 yılında Çifteler Köy Enstitüsü’nde doğdu. İsim babası, Köy Enstitülerinin unutulmaz öğretmeni Rauf İnan oldu. İnan’ın ‘Varlığı Türk varlığına armağan olsun’ diyerek verdiği ‘Varlık’ ismi hayatı boyunca yazın ve düşün dünyasına harcadığı emeklerin pusulası, Köy Enstitüleri de kıymetlisi oldu. Hatta mesleğe de 1963 yılında Köy Enstitüleri’nin İmece dergisinde başladı. Ankara İktisadi Ticari İlimler Akademisi Gazetecilik Yüksek Okulu’ndan mezun olan Özmenek, 1967 yılında Mahmut Tali Öngören’in öncülüğünde başlatılan TRT Televizyonu’nun kurucu kadrosunda yer aldı. Atatürk’ün isteği üzerine Rus yapımcılar tarafından çekilen; ancak TRT’de gösterildiği sırada dönemin TRT Genel Müdürü tarafından canlı yayını kesilerek yasaklanan “Türkiye’nin Kalbi Ankara” belgeseli yüzünden işine son verildi. Özmenek, o zamanları şöyle anlatmıştı:

“Bu film yasaklandı. Yayın sorumlusu olarak ben ve dönemin Televizyon Program Dairesi Başkanı Mahmut Tali Öngören cezalandırıldık, disiplin cezalarına çarptırıldık. ‪12 Mart muhtırasında da bu ve benzeri programların yayınlanmasına imza attığımız gerekçesiyle de televizyondan atıldık.” Bir daha televizyon yayıncılığına dönmeyen Özmenek, 1973 yılında Köy Enstitülü Kemal Bayram Çukurkavaklı’nın kurduğu Yenigün Gazetesi’nde Rıfat Ilgaz, Turhan Selçuk, Mehmet Kemal, Sevgi Sosyal, Örsan Öymen, Dursun Akçam, Hasan Hüseyin, Talip Apaydın, Hüseyin Baş, Fakir Baykurt ile beraber çalıştı. Daha sonra değişik gazete (Yeni Ortam, Hürriyet, Politika, Vatan, Görev, Dünya, Şenola, Aydınlık, Demokrasi, Ülkede Gündem), dergi (İmece, 7 Gün, Yürüyüş, Adımlar, İlke ve Bilim ve Sanat), ajans (İSTA, THA, ANKA) ve radyolarda (WDR, NOS, NPS, Sweden Radio TV, Danimarka, Norveç, Belçika, Berlin Radyoları Türkçe Redaksiyonları ve Radyo Mozaik) görev yaptı. Bir zamanlar Türkiye’nin ‘gazetecilik okulu’ olarak da bilinen Anka Ajansı’nda yıllarca Yazı İşleri Müdürlüğü ve Dış Yayınlar Yönetmenliği yaparak onlarca değerli gazetecinin yetişmesinde önemli bir rol oynadı. Türkiye’nin tek kanallı yıllarında Avrupa ülkelerinde yaşayan Türk göçmenler Ana vatanda neler olup bittiğini radyodan onun sesinden dinlediler. Türkiye’nin demokrasi ve insan hakları mücadelesine de hep destek verdi. ‪12 Eylül askeri darbesinden sonra çıkan ilk sivil dergi olan ve 99 sayı basılan Bilim ve Sanat dergisinin Genel Yayın Yönetmeni olarak, yasaklı döneminde Süleyman Demirel ile ilk söyleşiyi yaptı. Gazeteciliğe başladığı 1963’de Türkiye İşçi Partisi’ne de üye olan Özmenek, aynı anda 32 ayrı sivil toplum kuruluşunda çalışmalar yürüttü. Hayatı boyunca da sivil toplumun gelişmesi için bir çok derneğe üye oldu. Çağdaş Gazeteciler Derneği, Ankara Film Festivali, Türk Dil Derneği bunlardan sadece bir kaçıydı.

Özmenek, sürekli basın kartı sahibiydi. Kendisi, Çağdaş Gazeteciler Derneği 1979 Yılın Gazetecisi, 1998 Çağdaş Gazeteciler Derneği Mustafa Ekmekçi Emek Ödülü, Medya Radyo Televizyon Gazeteciler Sendikası 2000 yılı İletişim Özgürlüğü Ödülü, 2016 İLEV Meslekte 50 Yıl Ödülü gibi ödüllere layık görülmüştü.

Basın dünyasına yaklaşık 50 yıl emek veren Varlık Özmenek, Spiker Aylin Özmenek ile evliydi. Özmenek’in Aslı ve Elif adında iki kızı, Deniz, Asya ve Kuzey adında da üç torunu var.