Bakırcı: Güvenilir bilim arşivleri yaratacağız

Bir öğrenci topluluğu olarak ODTÜ’de kurulan Evrim Ağacı, evrimsel biyoloji ve modern bilime dair ürettiği içeriklerle zamanla çok sayıda takipçiye ulaştı. Facebook üzerinden yaptığı paylaşımları ile tanınan oluşum, şimdilerde sosyal medyanın birçok mecrası için içerik üretiyor. Yayımladıkları podcastler, videolar ve yazılarla Türkiye’de en popüler bilim sitelerinden biri haline gelen Evrim Ağacı’nın kurucusu ve idari koordinatörü Çağrı Mert Bakırcı GÖRÜNÜM’ün sorularını yanıtladı.

Siz ve birlikte ürettiğiniz arkadaşlarınız ne yaptı, nasıl çalıştı ve nasıl düşündü de bugün Türkiye’de bilime dair güvenilir bilgiler üreterek popüler hale gelen Evrim Ağacı ortaya çıktı?

Evrim Ağacı’nın büyümesi son derece yavaş ve kademeli oldu. Ufacık bir öğrenci topluluğu alt grubundan Türkiye’nin en büyük ve popüler bilim oluşumlarından biri haline geldik. Evrim Ağacı olarak hedefimiz, bilimin her dalından konularda Türkiye’de en güvenilir popüler bilim arşivleri yaratabilmekti. Evrim Ağacı gerçekten çok kolektif bir iş. Ben işin başındaki kişi olarak sadece süreci yönlendiriyorum; ancak Evrim Ağacı, halkın kültürüne bilimi işlemek isteyen kişiler için bir yuva gibi.

İçerik üreticileriniz kimler? Çalışma arkadaşlarınız dışında içerik üretenlerin içeriklerini yayımlıyor musunuz? Öyleyse size nasıl ulaşıyorlar ve elemeyi nasıl yapıyorsunuz?

İçerik üreticilerimiz sabit olarak belirlenmiş kişiler değiller. Evrim Ağacı dijital bir bilim platformu ve bu platformla yolu kesişen herkes ondan bir şeyler alıp, ona bir şeyler katabilir. Evrim Ağacı olarak uluslararası kriterlere göre belirlediğimiz belirli bir standardı tutturabilen, halka haber ve sansasyon odaklı değil, kavram ve bilgi odaklı anlatımlar yapabilen tüm içerikleri yayıma almaya çalışıyoruz.

“Türkiye’de ciddi bir bilim merakı var ve bunu doğru şekilde tatmin edebilen araçlar el üzerinde tutuluyor”

Kavrayabilmek için akademik birikim gerektiren birçok bilimsel konu hakkında içerikler paylaşıyorsunuz. Bu içerikleri sunarken anlatım dilini nasıl kuruyorsunuz?

Evrim Ağacı’nın kendine özgü, yıllar içinde gelişmiş bir dili var. Bu dil, okuru küçümsemeyen, onu konunun bir parçası haline getiren, ancak bilimin gerçek ve veri odaklı otoritesini de tartışmaya yer bırakmaz şekilde hissettiren bir dil. Bu dilin Evrim Ağacı’nın büyümesinde ve etki gücünü tüm Türkiye’de hissettirmesinde çok büyük rolü olduğunu düşünüyorum. Biz Evrim Ağacı’nda hem uluslararası çalışmaları inceliyoruz, hem de kendi stilimizi geliştirip korumaya özen gösteriyoruz. Bu anlamda da Türkiye’deki bilim anlatıcılığı konusunda son derece deneysel, son derece dinamik; ancak bir o kadar da oturmuş bir proje haline geldi.

Evrim Ağacı’nın gelecek planları neler? Neredeyse sosyal medyanın her mecrası için içerik üretiyorsunuz. Bu çeşitliliğin amacı nedir? Basılı yayım çıkarmak gibi bir hedefiniz var mı?

Aslında biz bu kadar çok dallanıp budaklanmak istemiyorduk sosyal medya konusunda. Ancak buna bize Facebook’un paragöz politikaları zorladı. Çok ciddi bir “reklam verin” baskısı var. Gençlerin Facebook’u terk etmeye başlaması üzerine, biz de yeni mecralara açılma kararı aldık. Bunların hepsi bir yana, biz her konuda olduğu gibi bu konuda da “kendi ürünümüzü” üretmek istiyoruz; çünkü biz günümüzde var olan sosyal medya araçlarından daha kullanışlı, daha etkili bir aracı en azından bilim severlere sunabileceğimizi düşünüyoruz. Evrim Ağacı altındaki projelerimizden birisi de bu tarz bir sistem geliştirmek ve çok güzel bir şekilde ilerliyoruz. Hiçbir dış kaynağa bağlı olmamak gibi bir hedefimiz var.

Evrim Ağacı’nın şu anda dijital medyanın bütün imkânlarını kullanarak gelişmek gibi bir hedefi de var. Bunun yanında basılı yayınlara da çok önem veriyoruz; çünkü bizim için insanlığın kültürel birikiminin en önemli parçası basılı yayınlar. Sosyal medya projemizin yanı sıra Türkiye’deki entelektüel çalışmalara maddi destek kapılarını açacak Kreosus gibi sürdürülebilir kitle fonlama projeleri, akademisyenlerle halkı bir araya getirip daha çok etkileşim sağlayacak araçlar gibi çok sayıda projemiz var. Bunları zaman içinde duyurmaya devam edeceğiz.

 Bu kadar çok takipçiye ulaşmanızın sizce en önemli sebebi nedir?

Türkiye’de çok ciddi bir bilim merakı var ve bunu doğru şekilde tatmin edebilen araçlar el üzerinde tutuluyor. Biz, onlardan sadece birisiyiz. Çok çalışmaya, çok üretmeye ama doğru üretmeye devam edeceğiz. Her düşünceden insan Evrim Ağacı’na destek oluyor, çalışmalarımıza güç katıyor. Bize destek olan herkese sonsuz teşekkürler.