‘Efsane Dekan’ Geray unutulmadı

Özellikle öğrenci hareketlerinin en yoğun olduğu 1977-1982 döneminde yürüttüğü dekanlık göreviyle akıllarda kalan “Efsane Dekan” lakaplı Cevat Geray ölümünün birinci yılında anıldı. Ailesi ve sevenleri önce Geray’ın Cebeci Asri Mezarlığı’ndaki mezarını ziyaret etti. Mülkiyeliler Birliği Kültür Merkezi’nde akşamüzeri düzenlenen törene katılanlar ise salona sığmadı.

Polatkan: “İyi ki onu tanımışım”

Cebeci Asri Mezarlığında düzenlenen anma töreninde ilk sözü alan İLEF Öğretim Üyesi  Prof. Dr. Haluk Geray, babasının fiziki olarak yanlarında olmadığını ama düşüncelerinin hala var olduğunu söyleyerek babasını özlemle andı.

Geray’ın yeğeni Gazeteci Tansu Polatkan ise sözlerine dayısını anlatmaya kelimelerin yetmeyeceğini belirterek başladı. Polatkan, “Cevat Geray’la bulunduğum bütün topluluklarda genç, yaşlı, öğrenci, profesör farketmeksizin sevgi ve saygı görürdü, herkesle iletişimi çok iyiydi. Bıraktıkları ve yaşattıklarıyla gerçekten önemli bir insandı. İyi ki onu tanımışım” dedi.

Özel: “Yetiştirdiği insanlar var”

Gazeteci Polatkan’dan sonra söz alan Dil Derneği Başkanı Sevgi Özel, Cevat Geray’ın yokluğunu çok hissettiğini söyledi. Özel, Geray’ın  hem çok saygın bir bilim insanı hem de halkçı bir yurttaş olduğuna söyleyerek, “Türkiye’nin Cevat Geray gibi bilim insanlarına çok ihtiyacı var. O şu an yok ama iyi ki yetiştirdiği insanlar var. Bayrağı taşıyacak insanların olması ne güzel” dedi. Cevat Geray’ ın torunu Duru ise dedesini çok özlediğini söyleyerek, anmaya katılanları duygulandırdı. 

Örgen: “Birlikte savaşıyoruz”

Dil Derneği Onur Kurulu üyesi Çetin Örgen, Geray’ la son dönemlerde çok yakın olduklarını ve onu çok özlediği dile getirirken, Türkiye İnsan Hakları Kurumu’nda beraber çalıştıklarını anımsattı. Örgen, “Geray, beni  tanıtırken ‘insan hakları savaşçısı’ derdi. Ben de ‘birlikte savaşıyoruz’ derdim. Çok önemli bir insandı” ifadelerini kullandı.

Kocabıyık: “O bizim ‘Süper Dekanımızdı’ ”

SBF-Der adına konuşan İshak Kocabıyık, Cevat Geray’ın her zaman öğrencilerinden yana olduğunu, demokratik ve özerk eğitim sistemini her zaman savunduğunu dile getirdi. Kocabıyık “ SBF’yi SBF yapan Cevat hocaydı. Zor günlerde öğrencilerini hep şemsiyesinin altına alırdı. O bizim ‘Süper Dekanımızdı’ ” dedi.

Mehmet Özer

Özer: “Manevi babamdı”

Geray’ın öğrencisi fotoğrafçı Mehmet Özer, herkes için farklı bir Cevat Geray’ın olduğunu dile getirdi. Geray’ın manevi babası olduğunu söyleyen Özer, Geray’ın öğrencilik yıllarında ve mezun olduğu süreçte de hep yanında olduğunu belirtti. Özer, “Bir baba gibi öğrencilerinin parası yokken de, öğrencileri polis tarafından aranırken de, işsizken de her daim yanındaydı. Oğullarını ve kızlarını her daim korurdu” dedi. Özer, sözlerini Behçet Aysan’ın Beyaz Bir Gemidir Ölüm şiirini okuyarak sonlandırdı.

Mezarlıktaki anma töreni bir dakikalık saygı duruşuyla sona erdi.

“Hiç Unutulmayacak”

Geray’ın mezarı başındaki anmanın ardından Mülkiye Kültür Merkezi’nde düzenlenen törene katılanlar salona sığmadı. Anmaya katılanlara Geray için hazırlanan bir de video gösterildi. Geray’ın dostları, Dil Derneği Onur Kurulu üyesi Çetin Örgen’in Geray’a yazdığı ve Öykücan Yavşan’ın bestelediği “Hiç unutulmayacak” adlı şarkıyı dinledi. Katılımcılar, ayrıca Geray’ın öğrencisi Mehmet Özer’in çektiği fotoğraflardan oluşan sergiyi gezme imkanı da buldu.

Anma töreninin açılış konuşmasını Mülkiyeliler Birliği Başkanı Dinçer Demirkent yaptı. Geray’ın ismini lisedeyken öğrendiğini söyleyen Demirkent, “SBF‘ye girdiğimde, özerk demokratik ülke mücadelesi verilirken örneğimiz oydu. Cevat Geray bizim bir ‘çıtaydı’ her zaman. ‘SBF dekanlığı böyle olur, üniversite değerlerini korumak böyle olur, sermayeden üniversiteyi korumak böyle olur’ çıtasını o koymuştu”  dedi. Geray’ın kızı Damla Geray, sözü devralarak törene katılamayan yakınlarının mesajlarını salondakilere iletti. Mesajlarda Cevat Geray’ın adının cadde ve dersliklere verilmesi, adına Dil Derneği ve Mülkiyeliler Birliği’nde ödül töreni düzenlenmesi önerileri dikkat çekti. Demirkent, Geray’ın isminin bir dersliğe verilmesi konusunda çalışmalar olduğunu aktardı.

Bulutay: “Cevat hoca şanstı”

Üniversiteden 12 Eylül sonrası ihraç edilen ilk isim olan Tuncer Bulutay, Geray’la ilgili şu anısını aktardı:

Tuncer Bulutay

“Öncelikle çok sağlıklı bir öğrenci hareketi vardı o dönemde. Fakültemizdeki efsane dekanımızla çok yakın çalışıyorduk öğrenciler olarak. Her zaman çatışmalar yaşandı okulda ama bu karışık ortamda Cevat Geray’ın dekan olması büyük bir şanstı.”

Boratav: “Polisi teşhis ettirdi”

Geray’ın çalışma arkadaşı Prof. Dr. Korkut Boratav, Geray’ın “tek” olduğunu belirterek, “Bir gün pencereden bakarken bir sıra polisin bahçede dizildiğini gördüm. Karşılarında da Cevat vardı. Bir öğrenciyi tek tek dolaştırıp ‘teşhis et’ diye gezdiriyordu. Olayın şu olduğunu anlıyoruz, polis bir öğrenciye şiddet uygulamış Cevat da onu teşhis ettiriyor. Bunun bildiğimiz Türkiye koşullarında yapılması mümkün değil ama Cevat Geray olunca mümkündü. En karmaşık günlerde öğrencilerini sahiplenmeyi akademinin en önemli görev bilmesi, cesareti… Bu unutulmayacaktır” dedi.

Gemalmaz: “Kendisine geçmiş olsun diyenlere ‘gelecek olsun’ demişti”

Sendikacı ve insan hakları savunucusu Oğuz Gemalmaz, Gerayın ölüm haberini aldığında aklına Enver Gökçe’nin “ölüm adın kalleş olsun” dizeleri geldiğini söyledi. Gemalmaz, Geray’ın şu sözlerini hatırlattı: “Rahatsızlandığında ‘geçmiş olsun ağabey’ dediğimde ‘gelecek olsun’ demişti, gülmüştük. Daha sonra okudum, 1402’lik olduğunda kendisine geçmiş olsun diyenlere ‘gelecek olsun’ demişti.”

Kanat:“Geray benim için ışıktı”

İnsan Hakları Derneği (İHD) adına konuşan Fatin Kanat, “Hapishanede olduğumuz ve ‘vebalı’ gibi görüldüğümüz yıllar iki ışık vardı bizim için. İlki ‘Aydınlar dilekçesi’ ki bunda Cevat hocamızın önemli bir payı var, ikincisi ise İHD’nin kuruluşu. Derneğimizin kuruluşunda da önemli bir payı olan Cevat hocamızı saygıyla anıyorum” dedi.

‘Amatör eğitimci’ Geray

“Efsane dekan: Anılarıyla Cevat Geray” kitabının yazarı Meral Uysal, Geray’la ilgili şunları söyledi:

Meral Uysal

“Cevat hoca gibi demokratik, özgür üniversiteyi savunanlar günümüzde üniversitelerde barındırılmıyorlar. Ama Cevat hocanın mirasçıları var , geleneği sürdürmeye çalışıyoruz. Kendisi ben “amatör bir eğitimciyim” der ama kendi akademik alanını eğitimle ilişkilendiren ve ebf’de halk eğitimi bölümünü kuran, kurumsallaştıran bir hocamızdı. Bizim için ayrı bir yeri vardı. Eğitim bilimlerindeki hocalar onu unutmadılar.