Gazeteciler Cemiyeti genç gazetecilerin yanında

Basın özgürlüğü tartışmaları, gazetecilik kurumlarının kapanması ve işsizlik, genç gazetecilerin yeni çıkış yolları aramasına neden oluyor. Gazeteciler Cemiyeti’nin Avrupa Birliği tarafından desteklenen “Demokrasi için Medya/Medya İçin Demokrasi” projesi ise bugünlerde genç gazetecilere umut oluyor. Ocak 2019’da hayata geçirilen ve gazetecilere dört farklı destek programı sağlayan proje kapsamında 25 internet sitesi kuruldu, 85 telif destekli haber yayımlandı, 31 çalışma uygulama sürecine girdi ve 7 çalışma Şubat ayında uygulamaya girmek üzere onaylandı. Projenin koordinatörü olan Gazeteciler Cemiyeti Başkan Yardımcısı Yusuf Kanlı, genç ve işsiz bırakılan gazetecilere “hayata tutunma” olanağı sunduklarını belirtirken, projeden destek alan gazeteciler ise ekonomik zorlukları aşmak ve nitelikli haber yapma imkânı bulmak için projenin önem taşıdığını vurguluyor.

Süresiz desteklerle gazetecilere internet sitesi kurma ve telifli haber imkânı sağlanıyor

Projeyle ilgili sorularımızı yanıtlayan Yusuf Kanlı, her yaş grubundan gazetecinin destek için başvuru yaptığını söyledi. Çoğunlukla genç gazetecilere ulaşmayı amaçladıklarını belirten Kanlı, “Bizim destek vermeyi arzuladığımız, ümit bağladığımız kesim 35 yaş altındaki genç arkadaşlarımızdır” dedi. Gazetecilere daha güvenilir ve sürdürülebilir şekilde mesleğe tutunma imkânı yaratmayı amaçladıklarına değinen Kanlı, destek programlarına dair bilgiler verdi.

Site desteği

Proje “İnternet Sitesi Destek Aracı”, “Serbest Gazetecileri Güçlendirme Aracı”, “Basın Evi Destek Aracı”, Genç Gazeteciler için Destek Aracı” olmak üzere dört farklı destek programı içeriyor. Kanlı, 8 ili kapsayan “İnternet Sitesi Destek Aracı” ile web sitesi açmaya ve bu siteleri şablonlarla geliştirmeye yardımcı olduklarını, böylece gazetecilerin seslerini kendi mecralarından duyurmalarına katkıda bulunduklarını söyledi. Kanlı, üç yılın sonunda 50 siteye destek vermeyi hedeflemelerine rağmen sadece birinci yılın sonunda 25 internet sitesi kurulduğu bilgisini de verdi.

Telif desteği veriliyor

Kanlı, “Serbest Gazetecileri Güçlendirme Aracı” ile telif destekli haberler yayımladıklarını da kaydetti. İşsiz gazetecilerin haberlerini belli bir yazı işleri süzgecinden geçtiğini belirten Kanlı, tipik bir gazetede çalışır gibi çalıştıklarını ve haberleri Cemiyet’in 24 Saat Gazetesinde yayımladıklarını söyledi. Kanlı “Bu araçta 85 haber yayımladık. Sadece Ankara’da değil Türkiye’de 11 ilden bu projeye katkı var” diye konuştu.

Örgütlere de destek veriliyor

“Basın Evi Destek Aracı” ve “Genç Gazeteciler için Destek Aracı” programlarının “Medya İçin Demokrasi” internet adresinden çağrı ile yılda bir kez açıldığına değinen Kanlı, “Basın Evi Destek Programı” ile gazetecilik kurumlarını ve örgütlerini destekleme çalışmaları gerçekleştirdiklerini de dile getirdi. Kanlı, ilk yılda 53 başvuru aldıklarını ve bu başvurular içerisinde 31’ini desteklediklerini kaydetti.

“Gazeteciler projeye başlarken endişe duyuyor”

Kanlı, destek için başvuran kişilerin amaçlarının “mesleğin içinde kalma ve geçim kaygısı” olduğunu belirtti. Projeden destek alarak internet sitesi kuran gazetecilerin başlarken endişelerinin olduğunu kaydeden Kanlı, fakat bir süre sonra arkadaşlarına da iş imkânı sağlayabileceklerini düşünerek gelişme kaydedildiğini ve bu sayede söz konusu endişelerin yok olduğunu ifade etti.

Yusuf Kanlı, destek için başvuru yapan gazetecilerin amaçlarına ilişkin de şunları söyledi:

“Programlarımızdan destek isteyen kişiler genel olarak Türkiye’de bugün gazetecilik olarak gösterilenin gerçek anlamda gazetecilik olmadığının farkındalar. Doğru ve dürüst habercilik yapmak istiyorlar. Gazetecinin siyasi otoriteye ya da patrona biat ederek gazetecilik yapamayacağını biliyorlar. Biz de onlara ‘Bu iş yarın yine düzelecektir, yine haberciliğin düzgün yapılabileceği ortama kavuşacağız. Siz de o günü bekleyen birer deniz feneri olun, doğru haberciliği öğrenin ve öğretin’ diyoruz.”

Proje Koordinatörü Kanlı, Türkiye ve Avrupa’dan genç gazetecilerin bir araya toplandığı bir proje ile yerel gazeteciliğin de canlandırıldığı bir başka projenin üzerinde çalıştıkları bilgisini de verdi.

Akbaş: “Günümüzde insanların haber alabileceği mecra çok kısıtlı”

Medya için Demokrasi / Demokrasi için Medya projesi kapsamında oluşturulan ve Kasım 2019’da yayın hayatına başlayan, Ankara merkezli internet haber sitesi Yeni Bir Mecra’nın editörlerinden gazeteci Hasan Akbaş projeye ilişkin sorularımızı yanıtladı. Günümüzde gazetecilerin çalışabileceği ve insanların haber alabileceği mecraların çok kısıtlı olduğunu belirten Akbaş, projenin Ankara Gazeteciler Cemiyeti ve Türkiye Gazeteciler Sendikası’nın bugüne kadar yaptığı en büyük proje olduğunun altını çizdi. Akbaş, projenin  kurdukları haber sitesine katkısını şöyle anlattı: “Gazetecilerin işsiz bırakılması, gazetecilere yönelik baskılar, gözaltına almalar, sansür gibi birçok süreç yaşanırken gazeteciliği sürdürmek gibi bir çaba var. Birçok insan gazeteciliği bırakırken, bu projeler gazeteciliği yeniden teşvik etmek ve sürdürülebilir kılmak açısından bir güç veriyor.”

Akbaş, programı  “haber alma hakkını ve medyada çoğulculuğu sağlama konusunda iyi bir adım” şeklinde değerlendirdi. Akbaş, “Bugün TGS, Ankara Gazeteciler Cemiyeti bu adımları atıyor. Buldukları çeşitli fonlarla gazeteciliğe yönelik çabalar var. Bunlar gazeteciliğin sürdürülmesi ve memlekette haber alma hakkının bir adım ileriye taşınmasına sebep oluyor. Bunun sürmesi gerekli” dedi.

“Yeni Bir Mecra’da gazetecilere telifli haber yapma imkanı sunduk”

Gençlerin gazetecilik okullarından mezun olduktan sonra mesleğe işsiz başladığını kaydeden Akbaş, gazetecilik öğrencileriyle ilgili, “İşsiz bırakılmalarının yanında sendikasızlar, sigortasızlar ve çok uzun çalışma saatlerine, düşük stajyer ücretlerine ya da ücretsiz çalıştırma koşullarına maruz kalıyorlar. Biz işsiz gazetecileri öncelerken, gazetecilik bölümünden mezun olan öğrencilere de öncelik tanıyan bir mecra olup, daha iyi olanaklarla onların burada olmasını da dileyen bir yerdeyiz aslında” ifadelerini kullandı.

Akbaş, “Şu an 10’un üzerinde işsiz gazeteciye telifli haber imkanı sağlamış olduk ve birden fazla haber yapmalarına da olanak sağladık. Kısıtlı bir bütçemiz var ama bunu sürdürmeye de  çalışıyoruz” ifadelerini kullandı.

Filiz Yavuz: “Proje üretime geçebilmemiz için gerekli koşulları sağladı”

Şubat ayının başında yayın hayatına başlaması planlanan ve programdan destek alan bir diğer internet sitesi ise Gazete Rüzgarlı. Proje sahibi Merve Filiz Yavuz, son dönemde artan yeni girişimlerin önündeki ekonomik zorlukları aşmada “Medya için Demokrasi” projesinin etkisinin büyük olduğunu belirtti. Ekipman ve telif ücreti desteğinin, kısıtlı bütçelerinin olduğu dönemde kısa sürede üretime geçebilmeleri için gerekli koşulları sağladığını ve içerik üretimi konusuna özen göstermeleri için zaman tanıdığını kaydetti.

“Gözü gelecekte olan ama gücünü gelenekten alan bir ekibiz”

Filiz Yavuz, Gazete Rüzgarlı’da, ekibin dinamizmi ve gazetecilik ile kurduğu sağlam bağ sayesinde, internet gazeteciliği alanını yeniden tanımlayacak nitelikte işler ortaya koymayı amaçladıklarını belirtti. Filiz Yavuz, yeni iletişim teknolojilerini etkili bir şekilde kullanarak sosyal medya haberciliği, veri gazeteciliği, video habercilik ve podcast haberleri üzerine çalışmalar yürüteceklerini söyledi. Ekibini, “Gözü hep gelecekte olan ama gücünü gelenekten alan ve bunun değerini bilen bir ekibiz” sözleriyle tanımlayan Filiz Yavuz, 25 kişilik gazetecilik meslek pratiklerinde genç yaşına rağmen pek çok deneyim sahibi olan  geniş bir topluluk olarak çalıştıklarını da kaydetti. Medya için Demokrasi projesinin kolaylaştırıcı etkisiyle birkaç ay önce işlerlik kazandıklarını söyleyen Filiz Yavuz, şu an kapalı devre yayın yaptıklarını ve 1 Şubat 2020’de yayın hayatına başlayacaklarını söyledi.

Potuk: “İlk adımı fon sayesinde attık”

Ankara Gazeteciler Cemiyeti’nden destek alan bir diğer proje BiNews’un sorumlusu Okan Potuk, yola çıkarken “Medya için Demokrasi” projesinin kendilerine sağladıklarına değinerek, “Meslek ilkelerinden ödün vermeden mesleğine hizmet etmek isteyen gazetecilerin için büyük bir nimet. Büyük sorumluluklar yüklenerek çıktığımız bu zorlu yolculukta, attığımız ilk adımı aldığımız bu fon ile gerçekleştirdik” dedi.

“İşsiz bırakılan gazetecilerin hikayelerini anlatacağız”

Potuk, amaçlarının, “Türkiye’nin özlediği gerçek gazeteciliği tekrar canlandırmak” olduğunu söyledi. Potuk, işsiz bırakılan gazetecilerin hikayelerini anlatacaklarına değindi. Aynı zamanda da İLEF öğrencisi olan Okan Potuk, bu gözle de mesleği değerlendirdi. Potuk, vizyoner bakış açısına sahip, kararlı kişilerin mesleğin geleceğini değiştireceğini düşündüğünü ifade ederek, projelerinde genç meslektaşlarına kapılarının sonuna kadar açık olduğunu da belirtti.