Basın kartlarının iptaline gazetecilerden tepki

Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı, bir yıldır yenilemediği basın kartlarını geçen hafta iptal etmişti. Kartların iptaline gazeteciler, meslek örgütleri ve kuruluşlardan gelen tepkilerle kartlar dün tekrardan kullanıma açıldı. Yaşanan haksızlığa karşı TGS’nin çağrısıyla gazeteciler bir araya geldi. Bugün Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı önünde toplanan gazeteciler “icazetli gazeteci olmadıklarını ve olmayacaklarını” söylediler.

Eyleme çok sayıda gazetecinin yanı sıra CHP Eskişehir Milletvekili Utku Çakırözer, HDP Ankara Milletvekili Filiz Kerestecioğlu ile Çağdaş Gazeteciler Derneği üyeleri ve İnsan Hakları Derneği de katıldı.

“Gazetecileri temsil edecek yeni bir kart çalışması içerindeyiz”

Eylemde konuşan TGS Genel Sekreteri İlkay Akkaya, basın kartı krizinin yeni çıkmadığını ve onlarca yıldır var yaşandığını söyledi. Basın kartı yönetmeliğinde ve komisyonun yapısında yaşanan değişiklerle birçok hak kaybı yaşadıklarını dile getiren Akkaya, “İki gün önce 849 gazetecinin basın kartının iptalini yaşadık” dedi. Bu olayların gazeteciliğin sadece bir kartla temsil edilmeyeceğini gösterdiğini ifade eden Akkaya, “Biz sendika ve diğer meslek örgütleriyle beraber gazetecileri temsil edecek yeni bir kart çalışması içerisinde olduğumuzu buradan kamuoyuna duyuruyoruz” diye konuştu.

“İktidarın gazetecisiysen varsın yoksa yoksun dayatmasını kabul etmedik etmiyoruz”

Basın açıklamasını ise TGS Ankara Şube Başkanı Esra Koçak okudu. Koçak, Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı’nın Anayasa’ya, yasalara uymayan bir karar vererek yüzlerce gazetecinin basın kartını hiçbir gerekçe sunmadan iptal ettiğini söyledi. Gazeteciler olarak kimsenin icazetine ihtiyaç duymadıkları belirten Koçak, “Bugün bizler iktidarın gazetecisiysen varsın yoksa yoksun dayatmasını kabul etmedik etmiyoruz. Tek düsturumuz olan ‘halkın haber alma hakkı’nı korumak istiyoruz” ifadelerini kullandı. Gelen tepkilerin ardından İletişim Başkanlığının geri adım atıldığını aktaran Koçak, “Görünen o ki İletişim Başkanlığı yaptığı hatadan dönme yolunu seçti. Örgütlü mücadele bir kez daha kazandı” dedi. Koçak, İletişim Başkanlığına gerekçe gösterilmeden verilmeyen turkuaz kartlarını da bir an önce vermesi çağrısında bulundu.

“Özgür basın bir gün herkese lazım olacaktır”

Eyleme ÇGD’den de destek geldi. Burada bir konuşma yapan ÇGD Genel Başkanı Can Güleryüzlü, kartların iptalinin sistemli bir mağduriyet yarattığını söyledi. AKP’nin iktidara geldiği 2002 yılından itibaren basınla ilgili ciddi sansürlerin gazeteciliğin içine sindiğini belirten Güleryüzlü, şunları dile getirdi:

“Geçen hafta itibariyle birçok meslektaşımızın bir yıldır beklediği basın kartları iptal edildi. Biz bunu küçük bir hata olarak görmüyoruz, bunun sistemli bir uygulama olunduğunu, basına yönelik baskıların bir parçası olduğunu tespit ediyoruz. Özgür basın bir gün herkese lazım olacaktır. Bu konuda kendilerinin istedikleri bir medya düzeni ülkemiz ve dünya gerçeğine uymamaktadır.”

“Gazetecileri engellemek istiyorlar”

HDP Ankara Milletvekili Filiz Kerestecioğlu basın kartlarının önce iptali sonra tekrar kullanıma açılması ile ilgili görüşlerini GÖRÜNÜM’le şöyle paylaştı:

“Sadece kendi algılarını yaratabildikleri gazetecilerin çalışmasına izin vermek istiyorlar. Biz de bunlara yandaş diyoruz. Gerçeği hakikati ortaya çıkarmak isteyen gazetecileri engellemek istiyorlar. Eğer gerçek ortaya çıkarsa halk kandırılamaz, haksızlıklar, yolsuzluklar ortaya çıkar. Bunların olmasını istemedikleri için de yandaş olmayan gazetecileri alanda bırakmamaya çalışıyorlar.”

“Tek beklentimiz hakkımız olan basın kartlarının bize verilmesi”

Cumhuriyet Gazetesi muhabiri Ozan Çepni de kartı iptal edilip tekrar kullanıma açılan gazetecilerden. Çepni süreci GÖRÜNÜM’e şöyle değerlendirdi:

“Süreci şöyle özetlemek lazım önceden basın kartlarımızı veren kurum Başbakanlığa bağlı Basın Yayın Enformasyon Genel Müdürlüğü idi. Cumhurbaşkanlığı Hükümet sistemine geçilmesinin ardından Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı kuruldu ve basın kartlarını verme yetkisi de buraya devredildi. Önce bir yönetmelik değişikliği planlandı. Bu yönetmelik değişikliği bizim basın kartlarımızın nasıl verileceğini ve içeriğinin nasıl olacağını ve bizim her sene denetimden geçecek olacağımızı anlatan bir yönetmelikti. Üyesi olduğum ÇGD yönetmelik değişikliğine itiraz etti ve dava açtı. Biz süreci takip ederken bütün kartların yenilenmesi kararı alındı. Ben 17 Ocak 2019’da kartımı yenilemek için başvuru yaptım. Aylarca basın katlarımızı vermediler. Nedeninin sorduğumuzda İletişim Başkanlığında yeterince personel olmadığını ve bu işlemlerin yetiştirilmediğini söylediler. Süreci sorduğumuzda ‘başvurunuz devam ediyor, onayınız beleniyor’ denildi. En sonunda iki gün önce bütün basın kartallarının iptal edildiğini kararıyla karşılaştık. Bize yeni bir basın kartı vermedikleri için mesleki faaliyetlerimizde zorluklar yaşadık. Gösterdiğimiz sendikal tepkinin ardından basın kartlarının tekrardan işleme alındığını ve kullanımda olduğunu e-devlet sisteminden öğrenmiş olduk. Bu noktada tek beklentimiz basın kartlarının süreçlerinin tamamlanması, hakkımız olan kartların bize verilmesi.”

Bu sürece nasıl gelindi?

Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemine geçişle birlikte Başbakanlığa bağlı, basın kartı vermekle görevli kurum Basın Yayın ve Enformasyon Genel Müdürlüğü (BYEGM), 9 Temmuz 2018 tarihinde 703 Sayılı KHK ile Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığına bağlandı. Bu durumun ardından Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile Basın Kartı Yönetmeliği 14 Aralık 2018’de değişti. Yeni yönetmeliğe göre, basın kartı almak isteyenlerin “terörle mücadele suçlarından, Anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlardan, milli savunmaya karşı suçlar ile devlet sırlarına karşı suçlar ve casusluk suçlarından hüküm giymemiş olması” şartı da aranmaya başlandı. Meslek örgütleri de bu yeni düzenlemelerin gazeteciyi ve gazeteciliği korumadığı, Anayasaya ve yasalara aykırı olduğunu söyleyerek itiraz etmiş, ÇGD ise Danıştay’da dava açarak yönetmeliğin yürütmesinin durdurulmasını talep etti.