Gazete Rüzgârlı: “Gazetecilik için inisiyatif aldık”

Gazete Rüzgârlı, uzun süreli bir hazırlık evresinin ardından yayın hayatına 1 Şubat’ta başladı. Gazetecilik yapabilmek için ulusal bir haber portalı oluşturmak üzere ve kendi imkanlarıyla yola çıkan genç gazetecilerce kuruldu. Kurucu ekibin tümü İLEF mezunu ve GÖRÜNÜM muhabiri. Özel haberleriyle dikkat çeken ve tık avcılığı gibi etik ihlalleri reddeden gazeteciler, okurlarla kurdukları güçlü iletişimle halkın gerçek sorunlarını gündeme taşımaya devam ediyor.

Rüzgârlı, bir yandan Ankara gazeteciliği geleneğine yaslanırken bir yandan yeni dönemin ve internet mecrasının meslek pratiğini üretiyor. Elde ettiği mesleki başarının yanı sıra genç gazeteci adayları için sunduğu staj imkânlarıyla mesleğin geleceğine de katkı veriyor. Rüzgârlı’nın yayın hayatını sürdürmesini sağlayan Yayın Koordinatörü Merve Filiz Yavuz ve Haber-Görsel Alan Editörü Dilan Çiçek, sorularımızı yanıtladı.

Gazete Rüzgârlı’yı kurma fikri nasıl ve hangi ihtiyaçtan doğdu?

Merve Filiz Yavuz: Biz yeni nesil gazeteciler, yayın politikalarının siyasi iktidarca şekillendirildiği ve mesleğin itibarsızlaştırıldığı bu dönemde ‘Gazetecilik nasıl yapılmamalı?’ sorusuna bolca ve çok örnekli cevaplar bulabildik. Mesleğin ‘doğal getirisi’ olarak kabul ettirilmeyen çalışılan kötü çalışma koşulları ise, aramızdan bir kurumda muhabir olarak çalışma fırsatını bulabilmiş arkadaşlarımızı, emeklerinin karşılığını alamadıkları halde mesleğe devam edebilmek için fedakârlık yapmaya mecbur bıraktı. Söz konusu bu fedakârlığı uzun çalışma saatlerine, zamanında ve tam ödenmeyen maaşlara, mobbing ve her türlü sansüre rağmen sürdürebilen meslektaşlarımız gazetecilik mesleğinin bir şekilde içinde kalabilirken, diğerleri işsizliğe mahkûm edildi. Gazeteciliğin içinin boşaltılması, değersizleştirilmesi ve gazetecilerin nitelikli koşullarının yok edilmesiile halkın haber alma hakkı gasp edildi. Mesleğin içinde bulunduğu bu koşulların ve çok daha fazlasının harekete geçirdiği Gazete Rüzgârlı, tanımın tam anlamıyla mesleğin mücadelesini vermeye devam edebilmek amacıyla kuruldu. Derslerinde, atölyesinde ‘Gazeteciliğin nasıl yapılacağını?’ öğrenen, mevcut dönemde de ‘Nasıl yapılmayacağına?’ yakından tanık olan İLEF’liler olarak bir adım öne çıkarak,okul sıralarında hayalini kurduğumuz Gazete Rüzgârlı’yısöz konusu bu ihtiyaçlardan dolayı kurmaya karar verdik.

Dilan Çiçek: Aslında her iletişim öğrencisinin hayali olan bir gün kendi mecramızı kurma düşüncesi de öğrencilik yıllarından itibaren düşündüğümüz bir şeydi. Mezun olmamın üzerinden 5 yıl geçmişken bu hayalime ulaştım. Bazı fikirlerin bir olgunlaşma süresi var. Rüzgârlı için de geçerli. Mezun olur olmaz böyle bir sorumluluk almak hiç kolay olmayacaktı.  Gerçi hâlâ kolay olduğu söylenemez ama en azından cesareti var.

Gazete Rüzgârlı, tesadüfen, öğrencilik yıllarında başladığımız ve öğrendiğimiz gazeteciliği sürdürmek için bir araya geldiğimiz arkadaşlıklarla kuruldu. Yayına geçtiğimiz zaman belirttiğimiz gibi rüzgârını kendi nefesimizden – yettiğince- üflüyoruz. Gazeteciliğe olan inancımızla ilerlemeye çalışıyoruz. Mesleki dayanışmayı, halkın haber alma hakkını ve  gazeteciliği savunuyor, bunun için elimizden geleni yapmaya çalışıyoruz.

Almış olduğumuz mesleki eğitimle medyada görülmeyeni gören, sesi duyulmayanın sesi olmaya ihtiyacı olduğunu düşünüyor ve yapmaya çalışıyoruz.

Yaşadığınız zorluklar ve karşılaştığınız engeller oldu mu, nasıl aştınız?

Merve Filiz Yavuz: Gazetecilik pratiklerine hakim, neyi nasıl yapacağını iyi bilen ve kendine duyduğu güvenden çok daha fazlasını omuz omuza olduğu meslektaşına duyan ve bundan cesaret alan gazeteciler olarak haber görme, toplama, yazma konularında hiçbir zorluk yaşamadık. Ancak her ne kadar mesleğin genç üyeleri olsak da sürekli değişen ve gelişen yeni medyaya uyum sağlamak ve kendine burada yer bulabilmek konusunda çeşitli zorluklar yaşamadık değil. Ama bu yeni medya fırtınasında pusulamızı kaybetmeden, ilke ve yöntemlerimizden ödün vermeden bu zorluğu lehimize çevirmeye çalıştık. Sosyal medya haberciliğinin koşul, ihtiyaç ve taleplerine doğru cevap verebilmek için dijital mecralardaki haber paylaşımlarımıza da ayrıca önem verdik. Bu konudaki iyi örnekleri –daha çok kötü örnekleri- gözlemleyerek, sosyal medya haberciliği alanında yapılan bilimsel çalışmaları takip ettik ve aralıksız kendimizi geliştirmeye çalıştık.

Uzun yıllar gazetecilik yapmış deneyimli isimlerin yeni medyanın yükselen olanaklarından yararlanarak kendi YouTube kanallarını açtıklarına, Podcast yayınları yaptıklarına, ya da haber siteleri kurduklarına tanık oluyoruz. Hal böyle olunca bu isimlerin hem ünlerinden gelen hem de deneyimlerinin bir sonucu olarak kemik takipçi/okuyucu/izleyici/dinleyici kitlesi oluyor. Özellikle bizim gibi genç isimlerin başlattıkları girişimler –her ne kadar arada bir rekabet ilişkisi olmasa da- bu isimlerin girişimlerinin yanında sıfırdan başlamak zorunda kalıyor ve niteliklerine rağmen çoğu zaman görünmez kalabiliyor. Bu sebeple bazı girişimlerin sosyal medyada bir hayli önemli olan takipçi sayısı artırma için çeşitli yapay yollara başvurması, ya da habercilik yapmak için yola çıkan bir haber sitesinin sırf ilgi çekmek için haber görünümlü içerikler yayınlaması,tık tuzaklarına ve yanıltıcı başlıklara başvurması kaçınılmaz oluyor. Bu ilkel ve hileli yöntemlere başvurmak ise, okurların gözünde onarılamaz boyutta itibar kaybına neden oluyor. Gazete Rüzgârlı olarak bu tarz yöntemlere başvurmayarak bu konudaki zorluğu niteliğimizden ödün vermeyerek aşmaya çalışıyor, imkânlarımız doğrultusunda mütevazı ancak ciddi gazetecilik anlayışımızla okurlarımıza ulaşmaya devam ediyoruz.

Elbette tüm bunların yanında bir de pandemi gerçeği var. 1 Şubat’ta yayın hayatına başlayan Gazete Rüzgârlı, tam ivmesini kazanmaya başlamışken Mart ayında başlayan salgın nedeniyle evden çalışmaya geçmek zorunda kaldı. Dolayısıyla alandan haber yapmak yerine evlerde bilgisayar ve telefon başında haber üretmeye başladık. Bu durum da gazetecilik pratiklerimizden, meslektaş ve kaynak ilişkilerimize kadar pek çok hayati unsuru etkiledi. Yeni kaynak ve bilgi edinme konusunda karşılaştığımız engeller nedeniyle haberlerimizin özgünlüğünü korumak konusunda zorluklar yaşadık. Özellikle pandeminin ilk aylarında tüm haberlerin sağlık alanına sıkışmış olması nedeniyle de çeşitli diğer alanlardaki üretkenliğimize de ket vurulmuş oldu. Aynı zamanda büro çalışmasının da sona ermesiyle ekip içindeki iletişim dijital kanallara sıkıştı ve mesleki paylaşımlarımız ile bilgi ve fikir aktarımımız da azaldı. Ancak Gazete Rüzgârlı olarak bu durumun olumsuzluklarını da en az hasarla atlatabilmek için ekip olarak hem meslektaş hem de kaynak ilişkilerimizi elimizden geldiğinde sürdürmek ve niteliğimizden ödün vermemek için tüm gayretimizle çabaladık.

Dilan Çiçek: Elbette, oldu. Yaşadığımız en büyük engel yayın hayatımızın 1. ayını henüz doldurmuşken pandemi sebebiyle evlere kapanmak zorunda kaldık. Mezun olmasının üzerinden birkaç yıl geçmiş gençler olarak bir de alandan uzak kalmak bizi epeyi zorladı. Her ne kadar genç olsak da, iletişim kurma ve ilişki pratiklerimiz açısından dijitalleşemediğimizi fark ettik. Pandemi sürecinde herkesin yaşadığı gibi yalnızlaştık, motivasyon kaybı yaşadık, zaman zaman karamsarlaştık ama başladığımız bir yayın ve bizi ayakta tutan bir mesleki sorumluluk vardı. Yaptığımız haberlere aldığımız tepkiler, çok farklı yerlerden duyduğumuz yorumlar, hakkımızda söylenenler bizim aslında doğru olanı yaptığımızı gösterdi.

Yayın hayatınız bir yıla yaklaştı. Sizin için en dikkat çekici ve vurgulamak istediğiniz deneyim neydi?

Merve Filiz Yavuz: Gazete Rüzgârlı’yı bildiğimiz gibi gazetecilik yapabilmek amacıyla kurduğumuzda, halkın gazetecilerinin yıllar boyunca büyük özverilerle oluşturduğu o büyük geleneğin yolundan gideceğimizi söylemiştik. Gazete Rüzgârlı için yeni medyanın gazetecilik mesleğine olan etkisi ile yol yordam edindiğimiz o büyük geleneğin kesişim noktasında, okuyucularla kurduğumuz ilişki ve diyalog hali bulunuyor. Gazete Rüzgârlı’da okuru merkeze alan, haberlerin planlanma aşamasından itibaren okurlarla birlikte hareket eden, hem yeni hem geleneksel bir gazetecilik anlayışını benimsiyoruz. Çok önem verdiğimiz bu etkileşim, ‘halkın sorunlarını yansıtmak ve çözüm bulmak’ için çıktığımız bu yolda bizim için yol gösterici oluyor. Okurlarımızın ettikleri telefonlarda, attıkları maillerde, sosyal medyadan ilettikleri mesajlar ve yaptıkları yorumlarda ilettikleri sorunların dile getirilmesi, habercilik anlayışımızın omurgasını oluşturuyor. Okurlarımızın haberlerimiz hakkındaki geribildirimlerine çok değer veriyor, eksiklerimizi bu sayede giderebiliyoruz. Gazete Rüzgârlı’da yurttaşlarla bu geleneksel ilişkiyi kurarak bildiğimiz gibi gazetecilik yapabildiğimiz için kendimizi hem çok şanslı hissediyor, hem de bu sorumluluğu üstlenerek mesleğin gerekliliklerinden birini yerine getirmeye çalışıyoruz.

Dilan Çiçek: Evet, birinci yılımız dolmak üzere.. Pandemi sebebiyle evdeyiz ve evden çalışıyoruz. Bilgisayar ekranı karşısından, gazetecilik yapmaya çalışıyoruz. Zaman zaman çok teknik ve ince işlerle uğraşıyoruz. Bütün bunları yaparken kendi gazetemize, şöyle bir arkamıza yaslanıp bakamıyoruz. Dışarıdan nasıl göründüğünü neredeyse bir yıl dolmasına rağmen hala bilmiyorum. Takip edenlerin, okuyanların bizim sosyal çevremiz olduğu düşüncesi var hala ve yeni tanıştığım insanlardan “ya, Gazete Rüzgârlı diye bir site var, takip ediyor musun” diye sorulduğunda şaşırıyorum ve çok heyecanlanıyorum hâlâ.

Özellikle son yıllarda neredeyse her iletişim öğrencisinin hayali bir internet sitesi kurmak. Sayısı çok olmasa da kısa ömürlü bazı girişimler de görüyoruz fakat Gazete Rüzgârlı diğerlerinden ayrılıyor. Bunu sağlayan etmenler neler?

Merve Filiz Yavuz: Gazete Rüzgârlı’da kuru bilgi aktarımına değil, gazeteciliğe önem veriyoruz. Yoğunluğumuzu niceliksel olarak değil niteliksel olarak sağlıyor, ilk günkü özenimizden yıpratıcı tüm zorluklara rağmen asla ödün vermiyoruz. En önemlisi her ne kadar hayali üniversite sıralarında kurulmuş olsa da Gazete Rüzgârlı’nın bir hevesten ibaret olmadığını biliyoruz. Arkasında uzun bir olgunlaşma ve birikim sürecinin olduğu Gazete Rüzgârlı, meslek için aldığı inisiyatifinbilincinde olan ve üzerindeki sorumluluğun gerekliliklerini yerine getirmeyi kendine görev edinen gazetecilerle kuruldu ve devam ettiriliyor. Bu sebeple gazetemizin geleceğini de deneysel yöntemlerle kurgulamıyor, aldığımız her kararın ve yaptığımız her planın yere sağlam basmasına özen gösteriyoruz.

Dilan Çiçek: Çok doğru. Her iletişim öğrencisinin hayali bu, bizim de hayalimizdi. Öğrencilik yıllarından itibaren bir gazetemiz olsa diye başlayan ve saatlerce süren sohbetlerimiz vardı. Buradan şöyle olması lazım, böyle olması lazım diye ahkam kesebileceğim bir durum söz konusu değil. Söylediğim gibi her fikrin bir olgunlaşma süreci var. Sadece hayal kurup işe girişmek gerçekten çok büyük cesaret istiyor. Hadi gazete kuralım diyerek bir hafta içerisinde kurulmadı Rüzgârlı. Yayına başlamadan öncesinde neredeyse bir yıllık bir hazırlık süreci var ki, “haber nedir”den başlayan sitedeki yazı fontuna kadar günlerce bazen haftalarca tartışılan.. Bu anlattığım kısmı büyük bir bölümünü oluştursa da, güven ve motivasyon da bir bu kadar önemli.

Güveni şöyle açıklayabilirim; beraber çalıştığım arkadaşım benim aynı zamanda okul arkadaşım. GÖRÜNÜM’de çalışma arkadaşım. Mesleğe dair ne öğrendiysem beraber ve birbirimizden öğrendik. Birbirimizin, ne yapabileceğini, ne yapamayacağını, ne isteyeceğini, ne istemeyeceğini, sınırlarını, korkularını, kaygılarını çok iyi biliyor olmamız birbirimize de büyük güven veriyor. Çalışma arkadaşının, iş disiplinini bilmek en önemli noktalardan birisi diyebilirim.

Bir diğeri ise motivasyon, içerisinden yaşadığımız, ekonomik, politik ve duygusal durumlar sebebiyle herkesin zaman zaman düştüğü zaman zaman zorlandığı olabiliyor ki bu çok normal.. Bu zamanlarda her konuda yardımcı ve destek olabilecek çalışma arkadaşlarının olması ve her ne olursa olsun orada olduğunu bilmek kişinin motivasyonunu artırıyor.

Gazete Rüzgârlı’nın gazetecilik anlayışı nedir ve özellikle internet gazeteciliği alanında kendinizi nasıl tanımlıyor ve konumlandırıyorsunuz?

Merve Filiz Yavuz: İyi gazetecilik gibi bir önceliği olmayan haber sitelerinde, minimum maliyetle maksimum reklam geliri sağlamayı amaçlayan stratejilerle tık tuzakları, galeriler, rahatsız edici reklamlar ve özensiz metinlerle dolu bir medyaya sahip olunabiliyor. Kutuplaştırıcı ve partizan yayın politikalarıyla, amacı nitelikli, doğru ve bilgilendirici haberler üretmek değil duyguları harekete geçirmek olan haber sitelerinde olabildiğince merak uyandırıcı ve sansasyonel içerikler üretiliyor. Amacıplatform algoritmalarının gözüne girerek reklam geliri elde etmek olan haber siteleri, yurttaşların mesleğe olan güvenini de yok ediyor. Ancak söz konusu bu durum, amacı iyi gazetecilik yapmak olan haber sitelerini de ele geçiriyor. Güvenilir bilgi kaynağı olmak ve bu işi hakkını vererek yürütmek isteyen haber siteleri bile reklam geliri elde etmek amacıyla bu yollarından sapıyor. Biz Gazete Rüzgârlı olarak reklam verenlere ve platform algoritmalarına değil sadece okurlarına karşı sorumluluk duyan bir gazeteciliği benimsiyoruz. Kamu yararına merkeze koyduğumuz bu gazetecilik anlayışında, kaliteli ve sürdürülebilir olmak için finansal desteğimizin büyük bölümünü reklamdan değil okurlarımızdan sağlamanın çok daha yapıcı olduğuna inanıyoruz. İnternetin reklam kıskacına takılmadan, yapmakta olduğumuz iyi gazeteciliği okur odaklı gelir modeliyle finanse etmeye devam edebileceğimizi düşünüyoruz.

Dilan Çiçek: Gazete Rüzgârlı gerçek anlamda gazetecilik yapmak isteyen gençler tarafından kuruldu. Mecramızın internet olması bizim gazetecilik anlayışımızda değişikliğe sebep olmamakla birlikte mecranın vermiş olduğu ayrıcalıkları etkin şekilde kullanmaya çalışıyoruz. Görülmeyeni gören, sesi duyulmayanın sesi olmak gibi bir kaygımız var. İnternet gazetesi denince akla gelen tık avcılığının karşısında halkın haber alma hakkını savunuyoruz.

Önümüzdeki döneme ilişkin planlarınız, projeleriniz var mı?

Merve Filiz Yavuz: Kısa süre içinde dijital kanalları ve sosyal medya platformlarını çok daha yoğun biçimde kullanabileceğimiz bazı çalışmalar yürütüyoruz. Çok ilgi çeken ve çok fazlaca geribildirim aldığımız çalışma hayatı ve eğitim gibi alanlarda üreteceğimiz haberlerin formatları üzerinde çalışıyoruz. Gazetecilik yeni iletişim teknolojileri ile sürekli gelişiyor, dönüşüyor. Biz de bu süreçte sürekli aktif olmaya ve algılarımızı açık tutmaya önem veriyoruz.

Dilan Çiçek: Bazı planlarımız var, evet. Biraz daha olgunlaşması gerekiyor. Şimdilik bu kadar söyleyeyim.

İletişim fakültesi öğrencilerine önerileriniz neler?

Merve Filiz Yavuz: Gazetecilik mesleğinin olması gerektiği gibi yapılabilmesi için ihtiyaç duyulan tüm araçların etkin kullanılması gerekiyor. Bu sebeple sürekli değişen ve gelişen yeni iletişim teknolojilerine olan hakimiyet, yalnızca gazetecilik için değil iletişim alanındaki tüm meslekler için hayati önem taşıyor. Ancak elbette bu, ilgili teknolojilerin ve araçların yalnızca çok iyi kullanılmasına indirgenmemeli. Mesleğin bilgisine sahip olmadan yalnızca teknoloji üzerinden yapılan bu tanımlama hem eksik kalacak, hem de mücadelesini verdiğimiz mesleğe zarar verecektir.

Tüm bunların yanında elbette en önemlisi, yapılacak meslek ne olursa olsun, dayanışma ilişkisi kurmanın verdiği güvenle ve omuz omuza olmaktan alınan cesaretle yapılamayacak şey olmadığını bilmeniz.

Dilan Çiçek: Mutlaka yeni medya araçlarına hakim olmalılar. Teknolojiyle birlikte sürekli gelişen, değişen ve dönüşen bir alandayız. Bütün bu gelişim ve değişimlere hakim olmak alandaki hareket alanımızı da genişletiyor. Önceki dönemlerde gazetecinin aracı diliydi, şimdi sadece dili değil, görseli, kurgusu, tasarımı, vurgusu v.s. Yeniliklere açık olmak zorundayız. Bu demek değil ki, olduğu gibi özümseyip uygulamalıyız. Ancak, mesleğin etik değerlerini unutmadan kullanabileceğimiz şekilde..