Emniyet’in “polisin özel hayatı” genelgesi hukuka taşındı: Çok sayıda Baro ve avukat, iptali için Danıştay’a başvurdu

Emniyet Genel Müdürlüğü’nün (EGM), “özel hayatın gizliliğine” dayandırarak çıkarttığı, görevi başındaki kolluk kuvvetlerinin ses ve görüntü kaydına alınmasının engellenmesini öngören genelgeye karşı ardı ardına iptal davaları açılıyor. Kamuoyundan da genelgeye basın özgürlüğünü engellediğine ve hukuk devleti ilkesine ayrı olduğuna vurgu yapan tepkiler geliyor. Bazı barolar ve avukatlar da yasal dayanağı olmadığı ve Anayasa’ya aykırı olduğu gerekçesiyle Danıştay’da genelgenin yürütmesinin durdurulması ve iptali için başvuruda bulunuyor. Şimdiye kadar Ankara, Diyarbakır, Antalya, Kayseri, Eskişehir ve Mersin Barosu konuyu Danıştay’a taşıdı. Avukat Hakları Grubu-Ankara platformundan hukukçular da konuyu Danıştay’a taşıdı.

Ankara Barosu: İdari kolluğun böyle bir “toplum mühendisliği” görevi yoktur

Ankara Barosu, EGM’nin genelgesinin kamusal olaylarda kolluğa ses kaydı ve görüntü alınmasını engelleme emri verdiğini ve bu kapsamda, bireylerin temel hak ve özgürlüklerine müdahale içerdiğini belirterek Danıştay’da genelgenin iptali için dava açıldığını duyurdu. Yapılan açıklamada düzenleme ile temel hak ve özgürlüklerinin, haberleşme hakkını, savunma hakkının ihlal edildiği belirtildi. Ses ve görüntü alınmasının engellenmesini bir yetki aşımı olduğunu da belirten Ankara Barosu, şu değerlendirmeyi yaptı:

“Kişilerin rızası olup olmadığı anlaşılmadan, şikayete ve/veya tazminat hukuku usullerine başvuru kategorisindeki bir olguya dönüm fiillerin niteliğini ve hukuksallığını anlamadan, özel kişilerin şikayeti olup olmadığına bakmadan idari kolluğun kendiliğinden engellemesini istemek, özel hukuka ya da şikayete tabi bir alanın resen kolluk tedbirleriyle düzünlenmesi anlamına gelir ve hukuka ayrıkı olur. İdari kolluğun böyle bir ‘toplum mühendisliği’ görevi yoktur.”

Baromuz tarafından, kamusal olaylarda kolluğa ses kaydı ve görüntü alınmasını engelleme emri veren ve bu kapsamda, bireylerin temel hak ve özgürlüklerine müdahale içeren, Emniyet Genel Müdürlüğü genelgesinin, yürütmesinin durdurulması ve iptali istemiyle dava açılmıştır. pic.twitter.com/aDuxBJp4Cx

— Ankara Barosu (@ankarabarosu) May 3, 2021

Diğer baroların açıklamalarına kendi sosyal medya  hesaplarından ulaşılabilir.

Bir dava da AHG-A’dan

Genelgeyle ilgili bir başvuruda barolar dışında Avukat Hakları Grubu-Ankara (AHG-A)’dan geldi. AHG-A tarafından Danıştay’a verilen dilekçede, alınan bu kararın “toplum nezdinde infial yaratacak bir konu” olduğu ifade edildi. Genelgenin ifade ve basın özgürlüklerine ve haberleşme hürriyetine müdahele olduğunu ve kanuni bir dayanağının bulunmadığı belirtildi. AHG-A adına davacı Av. Kemal Ulusoy, “Anayasa tanımadan, genelgelerle her istediğimi yapabilirim düşüncesi çok tehlikeli. Milyonlarca insanı ilgilendiren, temel hak ve özgürlüklere doğrudan etki eden bu genelge bir an önce iptal edilmelidir” dedi.

“Şeffaf olan bir kurumun böyle genelgelere ihtiyacı olmamalı”

Danıştay’a iptal davasını açan Avukat Faruk Çayır ise emniyetin özel hayat gizliliği ile genelgeye kılıf uydurmaya çalıştığını ifade etti ve şunları söyledi:

“Şeffaf olan bir kurumun böyle genelgelere ihtiyacı olmamalı. Ses ve görüntü paylaşımının bu denli hızlı yayıldığı ve insan hakkı ihlallerinde önemli kanıtlar oluşturduğu günümüzde, “orantılı güç” uyguladığını iddia edenlerin belli ki bir çekinceleri var. Bu çekincelerini 1 Mayıs eylemlerindeki tutumlarıyla da kanıtlamış oldular, basın emekçilerinin görüntü almalarına karşı yapılanlar ortadaydı. AHG-A olarak bu hukuksuzluğa karşı sessiz kalmadık ve iptal davamızı açtık. İnanıyoruz ki, bu kadar hukuksuzluğa bir tanesi daha eklenmeyecektir.”