İHD’den sözleşmenin 30’ncu yılında çocuk hakları etkinliği

İHD Ankara Şube Çocuk Hakları Komisyonu, dün saat 19.00’da “Çocuk Hakları Sözleşmesi’nin 30. Yılında Çocuk Kitaplarında Çocuk Hakları” başlıklı etkinlik düzenledi. Hatice Kapusuz ve Sevinç Koçak’ın konuşmacı olarak katıldığı söyleşi, EMO Ankara Şube Lokali’nde gerçekleşti. Çocuk kitaplarındaki çocuk haklarının masaya yatırıldığı etkinlikte ayrıca İHD Ankara Çocuk Hakları Komisyonu da basın açıklaması yaptı.

“Çocuklar ayrımcılığa maruz bırakılıyor”

İHD Ankara Çocuk Hakları Şubesi adına basın açıklamasını okuyan Cansu Yumuşak, 20 Kasım’ın Türkiye’nin taraf olduğu Çocuk Haklarına dair Sözleşme’nin 30. yılı olduğunu, BM tarafından 1989 yılında oluşturulan sözleşmenin halen dünya genelinde en çok sayıda ülke tarafından kabul edilen insan hakları belgesi olma özelliğini taşıdığını ifade etti. Buna rağmen günümüzde çocukların dünya genelinde ayrımcılığa maruz bırakıldığının ifade edildiği açıklamada, “Çocukların yaşama, gelişme ve katılım hakları önündeki engeller devam ediyor. Çocuklara öncelik verilmesi ve zarar görmemelerini sağlayacak yaklaşım ve düzenlemelerden kaçınılıyor. Yaşanan eşitsizlikler, çocukların hak ihlallerine neden oluyor. Çocukların insan haklarını tehdit eden sorunlar ise taraf devletlerin önceliği haline gelmiyor” ifadeleri yer aldı. “Çekincesiz çocuk hakları” talep edilerek, Çocuk Hakları Sözleşmesi’nin 17, 19 ve 30. maddelerine Türkiye tarafından konulan çekincelerin kaldırılması, çocukların kendi kültürlerinden yararlanma ve kendi dillerini kullanma hakkının tanınması gerektiği söylendi.

Koçak: “Çocuk kitapları toplumsal rolleri yeniden biçimlendiriyor”

Çocuk haklarının, insan hakları içerisinde özel bir alan olarak tanımlanmasının ihtiyaç olduğunu ifade eden Sevinç Koçak, bunun çocuğun özel statüsünden kaynaklı olduğunu belirtti. “İnsan haklarında çalışma hakkından bahsederken çocukların çalışmama hakkından bahsediyoruz” diyerek bu farkı ortaya koyan Koçak, çocuk haklarının çocukların haklarını tanımlamasının yanı sıra yetişkinlere sorumluluklarını ve devlete de yükümlülüklerini tanımladığını söyledi. Çocuğa alınan kitapların toplumsal rolleri yeniden üretme ve biçimlendirmede önemini değinerek, “Çarpık çocuk algısı meselesi her şeyle birlikte çocuğu şekillendirmeye dönük de bir anlama sahip. Çocuğu devletin, toplumun, ailenin istediği bir kalıba sokma tasarısına hizmet ediyor. Dolayısıyla çocuğa aldığınız kitaplar da bu toplumsal rolleri yeniden üretiyor ve yeniden biçimlendiriyor” dedi.

Kapusuz: “Çarpık bir çocuk algısı mevcut”

Hatice Kapusuz, toplum ve devletin çarpık bir çocuk algısına sahip olduğunu dile getirdi ve şöyle açıkladı: “BM’ye ye göre 0-18 yaş arası tüm insanlar çocuktur. Ancak devlete göre işine geldiği zaman idrakı olan, evlendirilmek isteniyorsa o zaman iradesi olan, ama oy vermesi gerektiği zaman veremeyen bir çarpık çocuk algısı var.” Çocuk ve yetişkin arasında asimetrik bir ilişki olduğunu söyleyen Kapusuz, “Bu asimetri eğer dikkatli, çocuk odaklı ve çocuğun gelişimsel ihtiyaçlarını merkeze alarak kurulmazsa istismarı, gücü ve şiddeti her an ortaya çıkarabilecek bir ilişki olur” dedi. Bir kitap soyut kavramlar içermiyorsa ve cinsel gelişimle ilgili değilse her yaştan çocuğu okunabileceğini söyleyen Kapusuz, burada önemli olanın anlatıcı kişi olduğunu söyledi ve ekledi: “Çocuğu tanırsanız, kitabı ona göre değiştirebilir veya anlatıyı dönüştürebilirsiniz.”