YAYKOOP: “Ne bir alternatif ne bir rakip”

Uzun yıllardır yayıncılık sektöründe yaşanan ekonomik ve politik sorunlar yayıncıları bir araya getirdi. Temel uğraş alanı kitap üretimi olan yayınevleri  kağıt krizi, sansür ve acımasız ekonomik rekabetin yarattığı sorunların ardından dayanışma kararı aldı. Bu nedenle İstanbul, İzmir, Ankara ve Diyarbakır’dan 14 yayınevi Yayıncılar Kooperatifi’ni (YAYKOOP) kurdu. YAYKOOP Yönetim Kurulu üyesi Yalçın Bürkev, kooperatifi şöyle tanımladı: “Ne bir alternatif ne bir rakip. Yayıncılık dünyası içinde küçük ve orta ölçekli yayınevlerinin bir araya gelerek kendi güçlerini toplamaları, kendi güçlerini piyasa koşulları içinde daha etkili kılmaları, zor zamanları daha güçlü bir dayanışmayla aşma çabası…”

Kooperatif ilk kitabevini açtı

İstanbul’da 30 Nisan 2019’da “S.S. Yayınevleri İşletme Kooperatifi” adıyla kurulan kooperatif, ilk genel kurul toplantısını 19 Mayıs 2019’da yaptı. Kooperatif ilk olarak 23 Eylül-1 Ağustos tarihleri arasında düzenlenen Mudanya Kitap Fuarı’na katıldı. YAYKOOP son olarak 7 Aralık 2019’da İstanbul Kadıköy’de Antika Kitabevi’ni açtı. Kitabevinde öncelikle kooperatif üyesi yayınevlerinin olmak üzere kitapevlerinin kitaplarına sergileme alanı açılması amaçlanıyor. Yayıncılar Kooperatifi, yayıncılığın sorunlarını ortak çabayla aşma, okurların kitaplara daha kolay ulaşmasını sağlama hedefi doğrultusunda ülke çapında daha fazla temsilcilik ve dağıtım ağı açmayı hedefliyor. 

Kooperatifin kuruculuğunu Ayrıntı Yayınları, Kalkedon Yayınevi, Notabene Yayınları, Tekin Yayınları, Varlık Yayınları, Telgrafhane Yayınları, Doğu Kitap, Yar Yayınları, Bulut Yayınları, Ozan Yayıncılık, Lis Yayınları, Pan Yayınevi, Su Yayınevi ve Yordam Kitap yaptı. Genel başkanlığını Ayrıntı Yayınları’nın kurucularından İlbay Kahraman’ın yürüttüğü YAYKOOP’un yönetim kurulunda Varlık Yayınları editörü Filiz Deniztekin, Teke Yayınevi Genel Yayın Koordinatörü Elif Akkaya yer alıyor.

 “Kademeli bir büyümeyi planlıyoruz”

Notabene Yayınları’ndan YAYKOOP Yönetim Kurulu üyesi Yalçın Bürkev, kooperatifin kuruluşuna, gelişimine ve gelecek planlarına dair sorularımızı cevapladı. Bürkev, YAYKOOP’un kurulma fikrinin kağıt fiyatlarındaki artış, yayıncılık piyasasının ekonomik krizin etkisiyle daralmaya başlaması üzerine küçük ve orta ölçekli yayınevlerinin endişeleri doğrultusunda oluştuğunu kaydetti. Kooperatif fikrinin daha demokratik, daha eşitlikçi bir yapıya elverişli olması nedeniyle tartışılmaya başlandığına değinen Bürkev, yaklaşık 30’u bulan üye sayısını, kooperatifin mali gücü doğrultusunda kademeli ve dengeli biçimde artırmak istediklerini ekledi.  Söz konusu mali gücün yapılan etkinliklerin giderek artmasıyla oluşacağına değinen Bürkev, “Bu nedenle kademeli bir büyüme ve genişlemeyi önümüze koymuş durumdayız” şeklinde konuştu. 

“YAYKOOP bir dayanışma çabası”

Yayıncılık dünyasından genel olarak olumlu tepkiler aldıklarını ifade eden Bürkev, YAYKOOP’un kuruluş amacı ve çizgisi konusunda “YAYKOOP ne bir alternatif ne bir rakip. Yayıncılık dünyası içinde küçük ve orta ölçekli yayınevlerinin bir araya gelerek kendi güçlerini toplamaları, kendi güçlerini piyasa koşulları içinde daha etkili kılmaları, zor zamanları daha güçlü bir dayanışmayla aşma çabası. Burada hedefler pazar ağını genişletmek, süreç içerisinde ortak bir dağıtıma yönelmek ve aynı zamanda üretim giderlerini düşürmek”dedi. Bürkev kooperatife üye olacak yayınevlerinin seçiminde gözetilecek kriterlere de değindi. Buna göre YAYKOOP’a üye olmak isteyen yayınevlerinde yayıncılık sertifikası sahipliği, küçük veya orta çaplı olmaları, adil, dürüst, demokratik ve haklara saygılı bir çizgi sürdürmeleri kriterleri aranacak. 

“Sadece yayıncıları değil, tüm yayın dünyasını hedefleyen bir girişim”

YAYKOOP’un etkinliklerinin sadece kitabevleri açmakla sınırlı kalmayacağını dile getiren Bürkev, kooperatifin üretim koşullarının güçlendirilmesini; baskı, kağıt üretimi, matbaacılık, dijital baskı gibi farklı alanlarda ortaklık sağlanmasını; belediye ve kütüphanelerle işbirliği içinde toplu kitap alımları yapılmasını da planladığını vurguladı. YAYKOOP’un sadece okurlarla değil yazarlarla, çevirmenlerle, çizerlerle adil ilişkiler geliştireceğini söyleyen Bürkev, piyasa koşullarının ve mevcut tekelci dağıtım düzeyinin yayınevlerini güç durumda bıraktığını ifade etti. Bürkev, “Bu tek başına yayıncıları değil yayın dünyasının toplamını hedefleyen bir girişim. Bu açıdan bunun yayıncılık dünyasına daha eşitlikçi daha demokratik daha kolektif bir sorumluluk kazandırmasını diliyoruz” diye konuştu.