Benim tek oyunum ‘Kim daha çok mendil satacak’

Fotoğraf: Mert Gökhan Koç

Çocuklar aile baskısıyla bazen de kendi istekleriyle ailelerine ekonomik katkıda bulunabilmek için kötü şartlar altında çok erken yaşlarda sokakta çalışmaya başlıyor. Bunun sonucunda eğitim hayatlarında aksaklıklar yaşayan çocuklar okullarını terk ederek hayatlarını çalışarak sürdürüyorlar. Çocuklara bir çorba parası vermekle ya da onlardan bir simit satın almakla bu problemin çözülemeyeceği bilincinde olan birçok küçük sivil toplum örgütü ile belediye bu sorunları önlemek için çeşitli projeler üretiyor.

Bunlardan birisi de 1993 yılında kurulan Ankara Sokaklarında Çalışan Çocuklar Merkezi (ASÇM). Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO)’nün bir projesi olarak açılan bu kurum daha sonra Büyükşehir Belediyesi bünyesine alınarak çalışmalarına başladı. Temel amaçlarını çalışan çocukları çalışmaya teşvik etmek değil, işi bıraktırmak ve çocuk işçiliğine son vermek olarak açıklayan ASÇM Müdürü Aziz Kaya ile bu konu hakkında görüştük.

“Yaşıtlarından geri kalmalarını önlemeye çalışıyoruz”

Sokaktaki çocuklara yardım etmek için planlı bir şekilde çalıştıklarını söyleyen Aziz Kaya, şöyle devam etti: “Güven Park, Abdi İpekçi Parkı, Çinçin ve Yenidoğan Mahallesi gibi yerlere gidiyoruz. Buralardaki okullar ve bu bölgelerdeki rehberlik servisleriyle çalışıyoruz. Çocuk Esirgeme Kurumu ve Çocuk Polisi de beraber çalıştığımız kuruluşlar. Bu sayede ulaştığımız çocukları merkezimize davet ediyoruz. Daha sonra da çocukların kendi aralarındaki iletişimleri sayesinde bizi tanıyanlar çoğalıyor. Amacımız aracı kullanmadan birebir ilişkilerle çocuklara ulaşmak ve onları buraya getirebilmek. Onların akranlarından geri kalmasını önlemeye çalışıyoruz. Psikolojik bunalımlar yaşamamaları için elimizden geleni yapıyoruz.”

“Sevgiye ihtiyaçları var”

7-15 yaş arası çocuklar için kurulan bu merkezde bilgisayar, İngilizce, resim, müzik dersleriyle; diksiyon, tiyatro, halkoyunları gibi çeşitli alanlarda çocukların kendilerini geliştirmelerine imkân sağlayan dersler veriliyor. Aziz Kaya, çocukların en büyük ihtiyacının sevgi olduğuna dikkat çekerek “Durup dururken bizlere sarılma isteği duyuyorlar. Maddi açıdan eksiklikleri var tabii ama manevi eksiklikleri daha fazla. Çocukların en sevdiği etkinlik ise doğum günü kutlamaları. Sağladığımız fırsatlarla eğitim döneminde olan bu çocukların temel hak ve özgürlüklerini sağlamaya çalışıyoruz” dedi.

“İşler kesat”

Son yıllarda sokakta çalışan çocukların sayısında önceki yıllara oranla ciddi bir azalma söz konusu. Kaya, “Belki argo kaçacak fakat ‘işler kesat’ deyimi olumlu kullandığımı belirteyim de hemen bir yanlış anlaşılma olmasın. Bu gerçekten sevindirici bir durum elbette. Ama durumu en iyi açıklayan söz bu. Son dönemlerde sayı gittikçe azalıyor. En azından 7-15 yaş arası çocuklar için durum bu şekilde” dedi. Çalışan çocukların ve onların sahip oldukları hakların da farkında olduklarını belirten Kaya, “Çocuklar haklarından mahrum edilemez, onlara gerekli ilgiyi göstermek zorundayız” diyerek herkesi daha bilinçli olmaya çağırdı.

Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu verilerine göre Türkiye’de en az 42 bin çocuk sokaklarda yaşıyor ya da çalışıyor. Resmi olmayan rakamlara göre ise bu rakam 80 bine kadar çıkmakta.

Fotoğraf: Mert Gökhan Koç