Medya Atölyesinde ilk seminer: “Sosyal Güvenliğin Sosyolojisi”

Ahmet Taner Kışlalı Sanat Evi’nde gerçekleşen Sosyal Güvenlik ve Medya Atölyesi’nin ilk gününde açılış konuşmalarının ardından Ankara Üniversitesi (A.Ü.) Siyasal Bilgiler Fakültesi (SBF) Çalışma Ekonomisi Bölümünde öğretim üyesi olan Prof. Dr. İlkay Savcı bir dizi olarak gerçekleşecek seminerlerin ilkinin konuşmacısıydı. “Sosyal Güvenliğin Sosyolojisi” başlıklı olan seminere Türkiye’deki rakamlardan örneklerle başlayan Prof. Dr. Savcı kayıtlı ve kayıtdışı istihdam oranlarını aktardı.

Aynı zamanda A.Ü. Kariyer Çalışmaları Koordinatörü olan Prof. Dr. Savcı, işgücü piyasasında katmanların olduğunu belirtti ve katmanların en üstünde yer almanın, kişilerin kendi kariyerleri bakımından önemine değindi. Prof. Dr. İlkay Savcı, iş hayatına atılacak olan kişinin katmanlı yapıda hangi üniversitede, hangi bölümde, hangi dilde eğitim gördüğünün bile çok önemli olduğunu söyledi.

Prof. Dr. İlkay Savcı (Fotoğraf: Merve Filiz)

Prof. Dr. Savcı: Sistem sürekli yedek işgücü üretiyor

Her yıl üniversitelerden binlerce öğrencinin mezun olduğunu hatırlatan Prof. Dr. Savcı, eskiden amele pazarlarında insanların “ne iş olsa yaparım” dediğini ve bugünün de dünden pek farklı olmadığını, sistemin sürekli yedek işgücü ürettiğini kaydetti. Esnek çalışma modelinin de bunu desteklediğini aktaran Prof. Dr. İlkay Savcı, işverenlerin esnek çalışma modeline uygun çalışanlar aradığını, işgücünü istediği şekle sokarak kullanmak istediğini belirtti. Prof. Dr. Savcı, bu sistem ile çalışanların kendi çalışma koşullarını ve ücretlerini belirleme imkanlarının ellerinden aldığını ifade etti.

Prof. Dr. İlkay Savcı (Fotoğraf: Merve Filiz)

Kayıtdışı istihdam neden, nasıl?

Seminerde kayıtdışı istihdamın nedenlerini, yol ve yöntemlerini ve kayıtdışı istihdamla mücadelenin nasıl yapılacağı üzerinde duran Prof. Dr. İlkay Savcı, kayıtdışı istihdamın ortaya çıkış nedenlerini şu şekilde sıraladı: küreselleşme ve neoliberal politikalar, nüfus artışı, yoksulluk, göç, işsizlik, işletmenin üzerindeki yükler, ağır rekabet koşulları, bürokratik tıkanıklıklar, denetim yetersizliği, etkili ve sürdürülebilir politikaların yokluğu. Konuşmasında Prof. Dr. Savcı, kayıtdışı istihdamın gerçekleşmesinde kullanılan yöntemleri ise şu şekilde listeledi: çalışanları sosyal güvenlik kurumuna hiç bildirilmeme, ücretleri eksik gösterme, çalışılan günü eksik gösterme, ikinci işi göstermeme, deneme süresini bildirmeme, yabancı uyruklu kişileri çalıştırma, çocuk işçi çalıştırma, malul ve emekli kişileri çalıştırma ile yeşil kart sahiplerini çalıştırma.

Kayıtdışı istihdama karşı ne yapmalı?

Kayıtdışı istihdamla mücadelenin üç yöntemi olduğunu söyleyen Prof. Dr. Savcı, bu yöntemlerin devletin, örgütlerin veya bireylerin tek başına mücadele etme yöntemleri olduğunu aktardı. Bireysel yöntemlerin çok etkisinin olmadığının üzerinde duran Prof. Dr. İlkay Savcı, mücadelenin devletin yasal düzenlemeleri ve takip-denetiminin yanı sıra sendikal örgütlerin ve emek platformlarının devlete oluşturacağı baskıyla yapılması gerektiğine değindi.

Prof. Dr. İlkay Savcı sunumunun ardından katılımcı öğrencilerin sorularını yanıtladı. Medya Atölyesinin ilk günündeki ilk seminerin sonlanmasının ardından katılımcılar öğle yemeği yemek üzere Cebeci Kampüsü içinde bulunan Çınar Restoran’a geçti.