Burası Adıyaman…

Adıyaman’ın merkezinde, şehrin sembolü olan saat kulesindeki saat 6 Şubat 2023 saat 04.17’de durdu. Saatle birlikte pek çok yaşam da durdu ve  pek çok Adıyamanlı için tekrar başlamadı. Yaşam kaybı ve yıkılan bina sayılarında Adıyaman en çok etkilenen üçüncü il. Şehir merkezindeki binaların üçte biri yıkılmış veya yıkılmak üzere bekliyor. Şehirde toplamda 8 bin 387 kişinin öldüğü açıklansa da görüştüğümüz Adıyamanlılar bu sayının çok daha fazla olduğuna inanıyor.

Yaşam, konteyner bölgesine itildi

Adıyaman’da ağır hasarlı binaların yıkımı devam ederken bir yandan da yeni konutlar inşa ediliyor. Atatürk Bulvarı’nda yıkılan bazı binaların yerinde Emlak Konut inşaatları yükseliyor.

Atatürk Bulvarı üzerinde moloz kaldırma çalışmaları sürüyor.

Atatürk Bulvarı üzerinde Emlak Konut’un inşası.

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı depremin ardından Adıyaman’da 64 bin 811 konut ve köy evi yapılacağını duyurdu. TOKİ, resmi verilere göre 4 bin 629 konutun inşasına şehir merkezinden uzak bir bölgede başladı. Depremin birinci yılında teslim edilen yeni konut sayısı ise sadece 80. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan 8 Şubat günü Adıyaman ziyaretinde 2 bin 798 konutun sahibini çekilen kurayla belirledi. Erdoğan yıl sonuna kadar 32 bin konutun teslim edileceğini söyledi.

TOKİ’nin inşaat alanındaki konutların bir kısmının yapımına depremden önce başlanmıştı. İnşa edilecek konut sayılarına o binalar da ilave ediliyor. Şantiye alanının henüz yolu yapılmadığı için bölgeye ulaşım sağlanamıyor.

TOKİ konutlarının inşaatı

Depremi unutmak mümkün değil

Kontrollü yıkılan ağır hasarlı binalar, inşaatlar, iş makineleri, kazı araçları, kamyonlar, gürültü ve toz. Adıyamanlılar bir yıldır bunları yaşıyor. Hayat, sürebildiği kadar bu yıkımın içinde sürüyor. Konuştuğumuz yurttaşlar hiçbir şeyin değişmediğini, deprem sonrası yaşamlarına alıştıklarını söylüyor. Adıyamanlılar, depremin ilk anından beri kendilerinin unutulduğunu, “yetim bırakıldığını” belirtiyor. Görüştüğüm pek çok kişi Adıyaman’ın depremden en çok etkilenen illerden biri olmasına rağmen Hatay kadar önemsenmediğini söyleyerek sitem ediyor.

6 Şubat 04.17

5 Şubat günü konuştuğum kişiler gece depremin olduğu saatte yapılacak anma etkinliğine katılacaklarını ancak çoğu kişinin gelmeyeceğini söylüyor. Valilik önünden saat kulesine yapılan yürüyüşte izdiham oluyor. Yürüyüşe katılan AKP’li vekillerin yakınlarında atılan “Sahipsiz memleket” sloganlarına karşı tekbir sloganı atılıyor. Adıyamanlılar en büyük acılarının yıl dönümünde oldukça gergin. Önceki gün görüşme yapmak istediğim kişilerin büyük çoğunluğundan olumsuz yanıt almışken, sabaha karşı yapılan anma töreninde pek çok kişi sıkıntılarını, üzüntülerini, isyanlarını dile getirmek için daha istekli davranıyor.

Adıyaman’da anma etkinliklerine dönemin Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Adil Karaismailoğlu da katıldı. Depremin ikinci gününde, arama kurtarma çalışmaları için X (Twitter) başta olmak üzere sosyal medyanın çok etkili bir şekilde kullanıldığı zamanda Bilişim Teknolojileri Kurumu (BTK) tarafından internette bant daralmasına gidilmişti. BTK doğrudan Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığına bağlı. Depremde bir hafta enkazda kalmış birinin; enkaz altında soğuktan donarak ölen yakınını ziyarete giden bir başkasının öfkesi, alanda hissediliyor.

Toprağın altında, arkasında bir ağıtla

Toplamda 8 binden fazla hayat Adıyaman Mezarlığına gömüldü. İzlediğim tüm yüzlerde benzer bir ifade var. Her mezarın başında benzer bir hikaye ve derin bir hüzün. Belediye ve STK’lar gün boyunca ikramlarda bulundu. 6 Şubat ayrıca kandil günüydü. Mezarlık mahşer günü.

Tedirginlikle fotoğraflar çekip mezarların arasında gezdim. Aile kabirleri çoğunluktaydı. Mezarlık sınırları oldukça genişlemiş. Mezar taşlarının arka kısmında mezar numaralarında ölüm “sayısını” görmek durumun büyüklüğünü daha net görmemizi sağlıyor. Ön kısmında ise isimler farklı ama tek bir tarih var: 6 Şubat 2023

Sırtımda çanta, elimde fotoğraf makinesi. Yaşlı bir teyze yanıma geldi. İki isim söyledi. Kardeşi Safiye Yıldız, yeğeni Ümran Yıldız. Okuma-yazması yokmuş. Benden mezarlarını bulmamı istedi. Yarım saat sonra mezarlık çıkışında taziye ikramlarından aldığı gofret ve suyu bana verdi.