Anafartalar’da tarihi eserler esnafa raf oldu

Ulus’ta bulunan Anafartalar Çarşısı, Ankaralılar için bir alışveriş merkezi niteliği taşımasının yanı sıra içinde bulundurduğu Türk Plastik Sanatları’nın en nadide örnekleriyle adeta bir sanat okulunu çağrıştırıyor.

Fotoğraflar: Seyfettin Ersöz

Ulus’un önemli ticaret potansiyelinden Anafartalar Çarşısı, içinde bulundurduğu kuyum, giysi, manifatura dükkânlarıyla ön plana çıksa da aynı zamanda Çağdaş Türk Plastik Sanatı’nın değerli örneklerini de tüm katlarında sergiliyor. 1964 yılında kurulan Anafartalar Çarşısı Türk Seramik Sanatı’nın ilk ustalarının tablolarıyla yaşamaya devam ediyor. Füreya Koral, SeniyeFenmen, Attila Galatalı, Arif Kaptan, Cevdet Altuğ ve Nuri İyem’in eserleri çarşının iç duvarları, kolonları, merdiven boşluklarında yer alıyor. Çarşının içindeki seramik, rölyef ve resimlerde insan doğa, doğadaki dönüşüm süreçleri, evrenin sonsuzluğu, ay kraterlerinin anlatıldığı biliniyor. Anafartalar Çarşısı’yla aynı yaşta olan ve usta isimler tarafından yapılan eserler ilk günkü haliyle ayakta duruyor. Kaba inşaatın sürdüğü 1964 öncesinde sanatçılar eserlerini Anafartalar Çarşısı’nın açılış tarihi olan 10 Kasım 1964 yılında ilk kez sergilemişti.

Tarihi eserler raf oldu

Günümüzde Anafartalar Çarşısı’nı kullananların pek çok azı sanatçıların eserlerini ve tarihini biliyor. Çarşı içinde koridorların duvarlarında sergilenen eserlerin önünde ise satılmayı bekleyen ürünler yer alıyor. Çağdaş Türk Plastik Sanatı’nın ilkleri olarak kabul edilen eserlerin bazıları esnafın rafı haline gelmiş durumda. Ayakkabı ve giysilerin kapattığı Füreya Koral’ın eserleri yanına “eşofman altı 10 TL” şeklinde yazılan etiketlerin yer alması dikkat çekti.

İlk Türk kadın seramikçilerinin eserleri duvarları süslüyor

Ödüllü bir yarışma binası olan Anafartalar Çarşısı, Türkiye’de sanatçıların eserlerini aynı mekânda bir araya gelip oluşturdukları ender yapılardan biri olarak kabul ediliyor. İçinde bulundurduğu eserlerle bir plastik sanatlar müzesini andıran Anafartalar Çarşısı, İstanbul’daki Manifaturacılar Çarşısı ile benzerlikler içeriyor.

Nuri İyem’in soyut duvar resmi ilk kez duvar üzerine uygulanmış haliyle çarşıda yer alıyor.

Attila Galatalı’nın büyük seramik panosu giriş katında yer alırken,  Anadolu’nun sanat mirasının senteziyle ilgili eserler üreten Attila Galatalı, “Ekoloji” adını verdiği seramikleriyle Anafartalar Çarşısı’nda biliniyor.

Türkiye’nin ilk kadın seramik sanatçıları Füreya Koral ve SeniyeFenmen’in eserleri de çarşı içinde yer alan katların duvarlarını süslüyor.

Anafartalar Çarşısı’nın Ulus Çarşısı’na bakan kapısında Attila Galatalı’nın büyük seramik panosu çarşıya girenleri karşılarken, ikinci giriş kapısında Füreya Koral’ın çamur sanatı temeline yatan eseri yer alıyor. Diğer katlarda Füreya Koral’ın daha küçük boyutlu ikişer seramik panosunu, bir başka usta kadın seramik sanatçısı SeniyeFenmen’in ise ikişer çalışması bulunuyor. Arif Kaptan, Nuri İyem ve Cevdet Altuğ’un yapıtlarını ise çarşının birinci, ikinci ve üçüncü katlarındaki kolon ve duvarlarda sergileniyor. Yürüyen merdivenin yanındaki duvarlarda ise Cevdet Altuğ’un duvar rölyefi bulunuyor.