“Basın Özgürlüğü Günü”nde gündem yine yasaklar ve cezalar

3 Mayıs Dünya Basın Özgürlüğü Günü’nde sendika ve meslek örgütlerinin yayımladıkları raporlar, Türkiye’de basın özgürlüğünün mevcut durumunu bir kez daha gözler önüne serdi. Türkiye Gazeteciler Sendikası’nın (TGS) 2020-2021 yılları arasını kapsayan Basın Özgürlüğü Raporu’nda, “Gazetecilere yönelik hak ihlâlleri, habere yönelik engellemeler, medya kuruluşlarına yönelik baskılar devam ediyor. 3 Mayıs Dünya Basın Özgürlüğü Gününde maalesef bir düzelmeden söz etmemiz mümkün değil” ifadeleri yer alırken, Çağdaş Gazeteciler Derneği’nin (ÇGD) yayımladığı metinde, “Basın özgürlüğü; gazetecilerin, sorumluluk alarak üstlendiği toplumsal bir görevdir ve bu görevin engellenmesi, hem evrensel hukuk ilkeleri hem de ulusal hukuk düzenlemeleri kapsamında suçtur” denildi. DİSK Basın-İş de yaptığı açılmada “Dünya Basın Özgürlüğü Günü’nde yine yeni yasaklarla karşı karşıyayız. Her ne kadar İçişleri Bakanı genelge gazeteciler için değil dese de Bakan Soylu’yu yanlışlayan görüntüler 1 Mayıs takip eden gazetecilerden geldi. Gazeteciler dövüldü, görüntü çekmeleri engellendi” ifadelerine yer verdi.

TGS: “Basın beladaysa, demokrasi askıda. Basın beladaysa, herkesin başı belada”

TGS, her yıl yayımladığı bir yıllık Basın Özgürlüğü Raporu’nda; gazetecilere yönelik hak ihlâllerinin, habere yönelik engellemelerin, medya kuruluşlarına yönelik baskıların devam ettiğinin altını çizdi. Basın Özgürlüğü Günü’ne özel bir düzenlemenin de olmadığını söyleyen TGS, “Türkiye’de medya özgür değil. Gazeteciler sansürleniyor, kovuluyor, hapse atılıyor. Böylece toplum haber alma hakkını, ülkemiz demokrasisini kaybediyor. Çünkü basın beladaysa, demokrasi askıda. Basın beladaysa, herkesin başı belada” ifadelerini kullandığı rapora göre son bir yılda yaşanan basın özgürlüğü ihlalleri ise şöyle:

• Gazeteciler toplam 226 yıl 8 ay 25 gün hapis cezasına mahkûm edildi.
• 128 davada 274 gazeteci yargılandı.
• 101 gazeteci hakkında soruşturma açıldı.
• 44 gazeteci fiziksel saldırıya uğradı.
• 23 gazeteci sözlü olarak tehdit edildi.
• 57 gazeteci toplamda 144 gün gözaltında kaldı.
• 6 gazeteci gözaltında darp edildi.
• 62 haber sitesine ve 1411 haber içeriğine erişimin engellenmesine karar verildi.
• RTÜK marifetiyle toplam 7.488.851,00 TL idari para cezası ve 41 defa yayın durdurma cezası verildi.
• 322 basın kartı iptal edildi.
• Basın İlân Kurumu gazetelere toplam 212 gün ilân kesme cezası verdi.
• Medyada işsizlik %35 seviyesine çıktı.
• Beş ayrı medya kuruluşunda 1400 çalışanın toplu sözleşme hakkı işveren itirazıyla engellendi.
• Ve 43 gazeteci hâlâ cezaevinde tutuluyor.

Türkiye’de medya özgür değil. Gazeteciler sansürleniyor, kovuluyor, hapse atılıyor. Böylece toplum haber alma hakkını, ülkemiz demokrasisini kaybediyor.
Çünkü basın beladaysa, demokrasi askıda. Basın beladaysa, herkesin başı belada.
👉 https://t.co/pzMbfOo1TS #basınbelada pic.twitter.com/y9qp9D7oRW

— Gazeteciler Sendikası (@TGS_org_tr) May 3, 2021

 ÇGD: “Basın özgürlüğü toplumsal bir görevdir ve bu görevin engellenmesi suçtur”

ÇGD ise paylaştığı açıklamada, düşünce ve ifade özgürlüğünün asli alanlarından olan basın özgürlüğünün, bu süreçte en çok baskı ve saldırıya uğrayan özgürlüklerin başında yer aldığını vurguladı. Dünya genelinde Türkiye’nin basın özgürlüğünün en kötü olduğu ülkeler arasında yer aldığının hatırlatıldığı raporda, “Sınır Tanımayan Gazeteciler Örgütü (RSF)’nin 180 ülkeyi esas alarak hazırladığı Basın Özgürlüğü Endeksi’ne göre Türkiye, geçen yıl 153. sırada yer aldı. Türkiye’nin gerisinde kalan ülkelerin ortak özellikleri ise, ya savaş ve çatışmaların yaşandığı ya da kapalı toplumlar olmasıdır” ifadelerine yer verildi.

Raporda, 1 Mayıs günü Emniyet Genel Müdürlüğü’nce yayımlanan, ses ve görüntü alınmasını engellemeye yönelik genelgeye de atıf yapıldı. Genelgenin hukuk dışı olduğunun vurgulandığı metinde, “Basın özgürlüğü; gazetecilerin, sorumluluk alarak üstlendiği toplumsal bir görevdir ve bu görevin engellenmesi, hem evrensel hukuk ilkeleri hem de ulusal hukuk düzenlemeleri kapsamında suçtur” görüşleri kaydedildi.

📢Basın örgütlerinden 3 Mayıs açıklaması: BASIN ÖZGÜRLÜĞÜ, EVRENSEL VE YEREL HUKUKUN GÜVENCESİ ALTINDADIR VE AYKIRI HER TÜRLÜ UYGULAMA SUÇTUR!https://t.co/oVXZT08yE4 pic.twitter.com/t02pEHAMEF

— ÇGD (@cgdgenelmerkez) May 3, 2021

Disk Basın-İş: “Kişilik haklarına saygılıysanız gazetecileri fişlemeyin”

DİSK Basın-İş bugün yaptığı açıklamada ise 3 Mayıs’ın kendileri için mücadele günü olduğunu ve koyulan yasaklara karşı durmayacaklarını belirtti. Dünya Basın Özgürlüğü Günü’nde her yıl olduğu gibi yeni yasakların geldiğinin kaydedildiği açıklamada, Emniyet Genel Müdürlüğü tarafından yayımlanan genelge yinelendi. İçişleri Bakanı Süleyman Soylu’nun, genelge gazeteciler için değil ifadelerine atıf yapılarak, şunlar kaydedildi:

“İçişleri Bakanı genelge gazeteciler için değil dese de Bakan Soylu’yu yanlışlayan görüntüler 1 Mayıs takip eden gazetecilerden geldi. Gazeteciler dövüldü, görüntü çekmeleri engellendi” dendi. Her zaman ki gibi bu yasakların da anlam ifade etmediğinin belirtildiği açıklamada, “Daha önce de türlü türlü yasaklar koydular, hapsettiler, kapattılar ama su her defasında çatlağını buldu. Yine bulacağından kimsenin şüphesi olmasın.”

DİSK Basın-İş mücadelelerinin devam ettiğini vurgulandığı açıklamada, iktidara da şu ifadelerle seslendi:

“Dünya Basın Özgürlüğü Günü’nde iktidara sesleniyoruz, kişisel verilerin korunması konusunda madem hassassınız, gazetecilerin telefonunu dinlemekten vazgeçin, internet hatlarını izlemeye son verin, gazetecileri fişlemeyin.”

📌 Bugün 3 Mayıs Dünya Basın Özgürlüğü Günü. Bugün de yine yeni yasaklarla karşı karşıyayız.

Gerçeklerin önüne set çekmek için önümüze dikilenlerin bizi durduramayacağını bir kez daha göstereceğiz.#BasınÖzgürlüğü #WorldPressFreedomDay https://t.co/frBJFyxmP1 pic.twitter.com/sFRgEQJqER

— DİSK Basın-İş (@Disk_Basin_is) May 3, 2021

Sendikaların ve meslek örgütlerinin yanı sıra; gazeteciler, siyasi partiler ve siyasiler de sosyal medya hesaplarından 3 Mayıs Dünya Basın Özgürlüğü Günü’ne özel paylaşımlarda bulundu. Sosyal medya hesaplarından yapılan bazı paylaşımlar ise şöyle:

Demokrasinin koruyucusu basına, kalemlerin özgürce yazıp çizdiği bir yapı sağlamak çağdaş toplum olmanın temel şartıdır.

Hukuk ve ahlak ilkeleri doğrultusunda görevini büyük bir özveriyle yerine getiren tüm basın emekçilerimizin Dünya Basın Özgürlüğü Günü'nü kutluyorum. pic.twitter.com/chf0Te05LN

— Mansur Yavaş (@mansuryavas06) May 3, 2021

Kalemi kutsal yapan şey gücünü özgürlükten ve hukuktan almasıdır.

Görevini en iyi şekilde yapan, adaleti ve yaşamı savunmaktan hiçbir zaman vazgeçmeyen bütün basın emekçilerinin Dünya Basın Özgürlüğü Günü kutlu olsun. pic.twitter.com/oiEevAe7B5

— Tunç Soyer (@tuncsoyer) May 3, 2021

Özgür basın yoksa halkın haber alma özgürlüğü de yoktur.

Gerçeğin peşindeki gazetecilerin #3MayısDünyaBasınÖzgürlüğüGünü'nü kutluyor, gazetecilere yönelik baskı, sansür ve tutuklamalara karşı özgür basında inat ediyoruz.#basınbelada pic.twitter.com/COfHO7Csoi

— Türkiye İşçi Partisi (@tipgenelmerkez) May 3, 2021

"Manşetlerle çarpışa çarpışa" gelenler;

Manşetleri ele geçirmeyi,
Doğruları ve ekranları karartmayı seçtiler.

Haber alma hakkımızı gasp eden, demokrasimizi lekeleyen bu anlayışı değiştirecek;

Özgür Türkiye'de, gerçek #BasınÖzgürlüğü'nü hep birlikte kutlayacağız… pic.twitter.com/0FW0LvVLWL

— İYİ Parti (@iyiparti) May 3, 2021

Utanıyoruz!

Türkiye, 2021 yılı Dünya Basın Özgürlüğü Endeksine göre 180 ülke içinde 153.

Hep söylediğimiz gibi devletin görevi özgür basını susturmak değildir.

Basın emekçilerinin görüşleri yüzünden cezalandırılmadığı yarınlarda #BasınÖzgürlüğüGünü’nü kutlamak dileğiyle. pic.twitter.com/gHlCbBIm4o

— DEVA Partisi (@devapartisi) May 3, 2021

“Basın, milletin müşterek sesidir.”

M. Kemal Atatürk

Demokrasinin ve özgürlüklerin gelişmesinde büyük katkısı olan, halkın tarafsız ve doğru haber alması için özveriyle çalışan tüm basın emekçilerinin Dünya Basın Özgürlüğü Günü’nü kutluyorum.#DünyaBasınÖzgürlüğüGünü pic.twitter.com/KQuF8fEhoG

— Özlem ÇERÇİOĞLU (@OZLEM_CERCIOGLU) May 3, 2021