Başka bir Dünya Mümkün diyen kadınların kitabı: “UnutaMAMAK”

Yer, Mamak Askeri Cezaevi. 12 Eylül 1980’nin ardından gelen tutuklamalar. Cezaevindeki kadınlar. Dışarıya gönderilen, dışarıdan gelen fakat sahibini bulamayan mektuplar.

İşte o mektuplar, tam 26 yıl sonra, 2008’de ortaya çıktı ve bir kitaba konu oldu: “UnutaMAMAK: 12 Eylül Kadınları”

O dönem Mamak’ta çalışan bir görevli tarafından saklanan ve yıllar sonra kendilerine ulaştırılan mektuplar, Askeri Cezaevinde kalan kadınların yaşadıklarını bir kitapta toplamasına vesile oldu. Toplam 41 kadın, birbiriyle buluştu ve o dönem yaşadıklarını anlattıkları bir kitap çıkardı.

Yaklaşık 7 yılda oluşturulan ve R-Kitap yayınlarından çıkan “Unutamamak 12 Eylül Kadınları” başlıklı kitabın yazarları, geçtiğimiz günlerde Redaksiyon Atölye ’de yapılan bir toplantıda hem yaşadıklarını hem de kitabı anlattı.

“Tutsak olsak da özgür hissediyorduk”

Kitabın oluşum süreci hakkında bilgi veren ve kitapta kendi anlatımları da yer alan Latife Türkyılmaz, çeşitli toplantılar yaparak bir araya geldiklerini ve herkesin kendi duygu ve sesini yansıtmalarını istediklerini söyledi. “Her ne kadar tutsak olsak da kendimizi özgür hissettik” diyen Türkyılmaz, kitabı yazdıranın, kendilerinin de içinde yer aldığı güçlü bir toplumsal muhalefet olduğunu söyledi. Türkyılmaz, “Geleceğe söyleyecek sözümüz var. Bir şeyler bırakmak istiyoruz” dedi.

“12 Eylül hala devam ediyor”

“Biz adil, özgür ve eşit bir dünyaya inanan 12 Eylül 1980 içerde yaşayan ve karşılayan kadınlardık” diyen Gülsen Saçık Çitçi’nin de anlatımları var kitapta. Çiftçi, “Mamak cezaevinde tutuklu olduğumuz dönemde, haklarımızın olduğunu savunuyorduk” diyerek o günlerde verdikleri mücadeleden de bahsediyor. Çiftçi, “Bugünleri yaratmak için o gün bizi teslim almak durumundaydılar” diyor ve kitapla ilgili şunları söylüyor:

“Farklı versiyonlarla 12 Eylül hala devam ediyor. Yıllardır bizlerden saklanan Mamak mektupları ortaya çıktığında bir araya geldik ve o zamanki dayanışma ruhu bizi tekrar sarıp sarmaladı. Yaşadıklarımızı çocuklarımıza ve bizden sonraki nesillere çağa tanıklık etmek adına bir belge olarak sunmak istedik. Kitap okunduğunda görülecektir ki kimi destan şeklinde yazdı kimi öyküleştirdi. Mamak Cezaevi’nde yaşadıklarımızı anı olarak kitaba döktük. Kimimiz bir araya gelip, kimimiz sosyal medyada görüşerek 41 kadın bu kitabı yazmaya karar verdik.”

“Dayatmalara tek yürek cevap verdik”

Mamak cezaevini anlatan bir başkan kadın ise Ayten Saçık. Darbenin ardından toplam üç yıl Mamak’ta kalan Saçık, cezaevindeki bütün koğuşları dolaşmış. Farklı kültür, bölge ve eğitim koşullarından gelen pek çok kadının bir arada olmasına değiniyor Saçık ve “Askeri statünün bütün dayatmalarına tek yürek cevap verdik. Açlık grevlerinde öldürülürcesine dayak yerken bile halay çekip türküler söyledik” diyerek anlatıyor o günleri. Yazarken zaman zaman moralleri de bozulmuş ama birbirlerini teselli ederek bugünlere gelmişler. Saçık, “Daha fazla birlikte olmaya ihtiyacımız var” diyor.

‘Şu an ki ülkeye baktığımızda yabancılaşmayı görüyoruz’

Selma Güven. O da uzun yıllar Mamak Cezaevi’nde kalan kadınlardan biri. Yaşadıklarını “kendilerini rahatlatma ihtiyacından” değil, o günleri bu döneme aktarabilmek için kitapta topladıklarını söylüyor Güven: “Mamak Cezaevinde yaşananların anlatılmasının görevimiz olduğunu düşünerek bu kitabı hazırladık. Bu ülkede 68 kuşağı yaşadı ve biz kendimizi 68 kuşağının devamı olarak görüyorduk. Hapishaneye, kendimizi tutsak gibi hissetmeden yaşamı paylaştığımız bir ortam olarak baktık. Şu an ki Ülkeye baktığımızda o dönemki dostluğu, dayanışmayı göremiyor aksine yabancılaşmayı görüyoruz. Yaşanan bu olumsuzluklara rağmen bizi mutlu eden tek şey ise gençlerin gözlerindeki parıltı.”