ÇGD Medya Raporu’nu açıkladı: 3 ayda 3 bin 306 habere erişim engellendi

ÇGD’nin 2015 yılından beri üç aylık periyotlarla duyurduğu medya raporunun 19’uncusu yayımlandı. Toplam dokuz başlık altında medyanın durumunun incelendiği ve Temmuz, Ağustos, Eylül aylarını kapsayan raporda basına yönelik baskılar ile basın kuruluşlarının meslek ilkeleri ihlalleri kaydedildi ve yorumlandı. Raporla ilgili yaptığı açıklamada, basın özgürlüğün tehdit değil, yarınlara güvenli bakabilmenin teminatı olduğunu ifade eden Dernek, “Düşünce, ifade ve basın özgürlüğüne bakış açısı ince bir eşiktir. Bu eşiğin bir tarafı, toplumsal birlikteliği özgürlükler ve farklı fikirler temelinde kurar. Diğer tarafı ise başta şeffaflıktan uzaktır. Fişlemeciliği ve suçlamaları esas alır, otoriter, sansürcü ve manipülatiftir” değerlendirmesinde bulundu.

2018’de 3 bin 306 haberin internet erişimi engellendi

Raporda 2018 sonu itibariyle erişime engellenen web sitesi sayısı 245 bin 825 olduğu belirtilirken 2018 yılı içinde ise 3 bin 306 haber adresinin erişime engellendiğini kaydetti. Sözcü gazetesi, 2018 yılı içinde “en çok haberi engellenen haber sitesi” kategorisinde 204 haberle birinci sırada yer aldı. İnternet erişim engellemelerinin yanısıra Posta gazetesi yazarı Candaş Tolga Işık ve Yeni Şafak gazetesi yazarı Özlem Albayrak’ın yazılarının gazete yönetimlerince sansürlenmesine de yer verildi. ÇGD, RTÜK’ün internet yayıncılığına yönelik çıkardığı yasayı ise “sansür yönetmeliği” olarak adlandırdı.

Soran eleştiren basın mensuplarına ayrımcılık

Raporun “Sansür Dışı Müdahaleler” başlığı soran ve eleştiren basının iktidar tarafından toplantılar ve basın açıklamalarına çağrılmadığı gözler önüne serdi. Dernek, konuya ilişkin “İktidarın uygulamalarını sorgulayıcı bir yaklaşımla haberleştiren basın kuruluşlarına yöneliktir” ifadesini kullandı. Özellikle Sözcü, Cumhuriyet, BirGün, Evrensel ve Yeniçağ gazeteleri; Halk TV, Fox Haber, Tele1 ve KRT Tv kanalları ile Oda TV, Gerçek Gündem, Sol Haber internet haber sitelerinin temsilcilerinin bu tür etkinliklere davet edilmediği belirtildi.

İşten çıkarmalar için gerekçe hep aynı: ekonomik küçülme

Medya sektöründeki işten çıkarmalar için de bir başlık ayrılan raporda Türkmedya grubu ve Cumhuriyet gazetesinde yaşanan küçülme kararı ve işten çıkarmalara değinildi. Cumhuriyet gazetesinde 3 Eylül’de başlayan küçülme kararı sonucu Diyarbakır muhabiri ve TGS Temsilcisi Mahmut Oral, muhabir Ceren Çıplak Drillat, kitap eki editörü Gürer Mut ile Ankara bürosundan muhabir ve aynı zamanda ÇGD Ankara Şube Yöneticisi de olan Şeyma Paşayiğit’in de aralarında olduğu 12 kişi işten çıkarılmıştı. Bünyesinde Akşam, Star, Güneş gazeteleri ve 24 TV, 360 TV, Alem FM ve Alem dergilerini de barındıran Türkmedya grubu ise kapanmanın eşiğine geldi. Türkmedya grubu ekran yüzlerini, muhabir, editör, kameraman kadrolarındaki pek çok çalışanını işten çıkardı. Kalan çalışanlara kanalın yüzde 40 küçülmeye gideceği, mesai saatlerinin azaltılacağı bilgisi verildi.

Gazete ve dergi tirajları azaldı

Raporun “basının gündemi – gündeme bakışı” kısmında yer alan bir nota göre gazete ve dergi tirajlarının 5 yılda yüzde 40 azaldığını tespit edildi. Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre, 2014 yılında yayımlanan gazete ve dergilerin toplam tirajı 2 milyar 274 milyon 530 bin 479 iken, 2018’de yüzde 40 azalarak 1 milyar 368 milyar 287 bin 463’e düştü. 2014’te yayın yapan gazete ve dergi sayısı 7 bin 120 iken, bu sayı geçen yıl yüzde 16.3 azalışla 5 bin 962’ye geriledi. Basın İlan Kurumu’nun verilerine göre, 2018 yılında resmi ilan ve reklam bedelleri yüzde 2,2 artarak 454 milyon 398 bin 951 TL oldu.

Basın Kartı Komisyonunda gazeteciler yok

Raporun yine “basının gündemi – gündeme bakışı” kısmında yer alan nota göre Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı’nın Basın Kartı Komisyonu üyeleri arasında hiç gazeteci olmaması dikkat çekti. Raporda, komisyona cumhurbaşkanlığı kontenjanından gelen iki kişiden birinin gazetecileri fişleyen raporu yayımlayan SETA’nın araştırmacı kadrosunda bulunmuş Zahid Sobacı olduğu belirtilirken, “Komisyonun tüm üyelerinin AKP taraftarı yayın ve haberleriyle tanınan kişiler olduğu görüldü,” ifadesinde bulunuldu.