İLEF’te “Türkiye’de Rum Olmak” konuşuldu

Ayrımcılığa Karşı Dersler’de bu haftanın konusu “Türkiye’de Rum Olmak” oldu. Dün 13.30’da ATK Sanatevi’nde yapılan açık dersi yazar Foti Benlisoy verdi.

Foti Benlisoy konuşmasına Rum kavramı ile ilgili yanılgıdan bahsederek başladı. “Arap bir Rum bile olabilir” diyerek her Rum’un Yunan olduğu tezinin yanlış olduğuna değindi. Benlisoy, tarihsel kökenlere dikkat çekerek Rum halkının nasıl bir dönüşüme tabi tutulduğunu aşamalarıyla anlattı. Özellikle 20’lerde, 30’larda, 40’larda “Vatandaş Türkçe Konuş”  gibi kampanyaların Rumlar için kötü etkileri olduğunu savundu.

Benlisoy, asıl adı İmroz olan ve nüfusu Rumlardan oluşan bir adanın, adından başlanarak demografik özelliklerine varıncaya kadar değiştirilmesinin ardında yatan milliyetçilik inşasını iyi anlamak gerektiğini söyledi. Günümüzde Yunanistan’da yaşanan milliyetçilik ile Türkiye’de yaşanan milliyetçiliğin benzerlik gösterdiğini belirtti.

Fotoğraf: Uğur Kocager

“Sinemada yok olmayan bir Rum stereotipi var”

Benlisoy, milliyetçilik inşası sırasında oluşturulmaya çalışılan stereotipleşmenin kısmen başarılı olduğuna değinerek, “Sinemada yok olmayan bir Rum stereotipi var” dedi. Sinemada daima iyi, tatlı bir kadın olarak yer alan Rum kadın temsilinde kadının çocukları, ailesi ve yakınları olmayışının altında soyu kesik ve tehlikeli olmayan insan mesajı olduğunu ekledi. Edebiyatta da benzeri örnekler olduğunu hatırlattı.

“Annem, ‘Burası senin ülken mi, ne uğraşıyorsun?’ demişti”

Benlisoy, zamanla bu temsillerin ve ülkede yaşanan genel havanın kendilerini de etkilediğini bir anısını paylaşarak anlattı. “Gençliğimde bir partinin afişini hazırlarken anneme yakalanmıştım. Annem, ‘Burası senin ülken mi, ne uğraşıyorsun?’ demişti” diyen Benlisoy, Türkiye’de kendilerini daima yabancı hissettiklerini söyledi.6 – 7 Eylül olayları sırasında yaklaşık 100 bin kişinin bir temizleme faaliyeti için mobilize edildiğini belirten Benlisoy, Rumların üzerine yapışan zengin Pera’lı imajı yüzünden olayın sadece İstiklal’de yaşandığı algısının yanlış olduğuna değindi. Benlisoy, Kurtuluş ve Harbiye hattına varıncaya kadar geniş bir bölgeyi kapsayan, hatta Anadolu’ya sıçrayan olayları bugün konuşmanın hiçbir riski olmadığını ama Rumlar arasında halen bir tabu olarak konuşulamadığını söyledi.