Lozan’ın 100’üncü yılı Çankaya’da kutlandı, Kılıçdaroğlu: “24 Temmuz bayram olmalı”

Kurtuluş Savaşı’nın ardından Türkiye’nin bir devlet olarak uluslararası resmi statü kazandığı Lozan Antlaşması’nın 100’üncü yıl dönümü, Çankaya Belediyesi, İnönü Vakfı ve Sevda Cenap And Vakfı’nın birlikte düzenlediği etkinlikle kutlandı. Antlaşma’yı Lozan Heyeti Başkanı olarak imzalayan İsmet İnönü’nün adını taşıyan parkta düzenlenen etkinliğe CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu da katıldı. Kılıçdaroğlu, burada yaptığı konuşmada Nutuk’tan yaptığı alıntılarla Lozan’ın tarihi önemine değinerek şunları söyledi:

“Lozan bir diplomasi zaferi, Türkiye Cumhuriyeti’nin tapu senedi ve Sevr’le tamamlandığı düşünülen bir suikastın sonuçsuz bırakılmasıdır. Türkiye Cumhuriyeti’nin temelleri Milli Kurtuluş Savaşı, TBMM ve Lozan Antlaşması’yla birlikte atılmıştır. Elbette bu temellerin atılmasında Mustafa Kemal’in eşsiz dehası ve yol arkadaşlarının fedakarlığı, kararlılığı ve vatanseverliği vardı. Öte yandan Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucu belgesi olan Lozan Antlaşması’nın imzalandığı 24 Temmuz’un bayram olarak kutlanması gerektiğini düşünüyorum.”

Çankaya Belediye Başkanı Taşdelen: “85 milyon vatandaş için bir onurdur”

“Lozan Barış Antlaşması 100. Yıl Kutlama Programı” dün saat 20.30’da, Çankaya Belediye Başkanı Alper Taşdelen’in açış konuşmasıyla başladı. Taşdelen, “Türkiye Cumhuriyeti’nin tapu senedi olan” Lozan’ın “bir ulusun kendisine vurulmak istenen prangaları elinin tersiyle itip onları paramparça ettiği antlaşmanın adı” olduğunu söyledi. Programın düzenlendiği İsmet İnönü Parkı’na bitişik Zafer ve Lozan parklarının olduğunu ve dolayısıyla bu önemli antlaşmanın Çankaya’da bu şekilde de yaşatıldığını dile getiren Taşdelen, şöyle konuştu:

“(Lozan Antlaşması) o ulusu esarete mahkûm eden emperyalist güçlerin planlarının uygulaması olan Sevr Antlaşması’nın yırtılıp atıldığı bir antlaşmadır. Bu nedenle Lozan Antlaşması’nın 100’üncü yılını kutlamak bizim için bir onurdur. Lozan, 85 milyon Türkiye vatandaşının hepsi için bir onurdur çünkü bu antlaşma Türk Ulusuna esaret zincirinin vurulamayacağının bir ispatıdır. Yedi düvele ve emperyalizme karşı mücadele eden Türk Halkı bu antlaşmayla bağımsızlığını kazanmıştır. Lozan, Ulu Önder Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün üstün dehasıyla askeri zaferi diplomasi zaferiyle taçlandırdığı antlaşmadır.”

Gülsün Bilgehan: “Lozan, dünyada örneği olmayan bir antlaşmadır”

İsmet İnönü’nün torunu, İnönü Vakfı Başkan Yardımcısı Gülsün Bilgehan da kürsüye gelerek bir konuşma yaptı. Lozan Antlaşması’nın dünyada örneği olmayan bir antlaşma olduğunu ifade eden Bilgehan, Lozan Antlaşması’nın bir emanet olduğunu söyleyerek şunları dedi:

“Yüz yıllık bir barış. Dünyada örneği olmayan bir barış antlaşması. Yüz yıl önce bugün İsmet Paşa Lozan Barış Antlaşması’nı imzalarken ‘bütün büyük devletler karşımızda olduğu halde bütün güçlükleri yenerek Lozan Barış Antlaşması’nı imzaladığım gün hayatımın en mutlu günüydü’ diyor. Lozan bizlere ve çocuklarımıza emanettir. Ben 100’üncü yılında kahramanlarımıza, Atatürk ve İnönü’ye bir kez daha onların bütün torunları adına minnettarlığımı ifade ediyorum.”

Eski Anayasa Mahkemesi Başkanı Yekta Güngör Özden de etkinliğe katılanlar arasındaydı. Program’ın sonunda sahneye çıkan Sevda Cenap And Vakfı korosunun seslendirdiği Lozan Marşı’nın söz yazarı da olan Özden, “Türkiye Cumhuriyeti’ni bize bağışlayan büyüklerimizi saygıyla anıyorum. Bize emanet ettikleri yurdumuzu her yönden en iyi aşamalara yükselteceğimin sözünü bir kez daha huzurunuzda söylüyorum” diye konuştu.

Konuşmaların ardından İsmet İnönü Vakfı tarafından hazırlanan animasyon film ile yönetmenliğini Kerime Senyücel’in yaptığı “Lozan 1923- Olmak ya da Olmamak” belgesel film gösterimi yapıldı.

“Lozan” ve “Sulh” marşları ilk kez seslendirildi

Kutlama programının son bölümünde SCA Müzik Vakfı çatısı altında çeşitli koroların toplandığı Lozan Antlaşması 100. Yıl Korosu, devlet sanatçısı Şef Gürer Aykal’ın bestelediği, sözlerini Yekta Güngör Özden’in Atatürk’ün “Türk, öğün, çalış, güven” sözünden hareketle yazdığı Lozan Marşı ilk kez seslendirildi. Koro Şefi Tayfun Ünver’in “yurtta sulh, cihanda sulh” ilkesinden ilham alarak bestelediği Sulh marşı da yine ilk kez seslendirilen bir diğer eser oldu. Piyanist Bartu Pıyar’ın eşlik ettiği koro ayrıca Vatan, İleri, İzindeyiz ve İzmir Marşlarını söyledi.

Kutlama programına TBMM Başkanvekili, CHP Denizli Milletvekili Gülizar Biçer Karaca’nın yanı sıra bazı CHP’li milletvekilleri de katıldı.