Öztürk ve Karadoğan’dan sinema tarihine önemli katkı

Türk sinemasında sansürün etkisi, kişilerin anılarına dayanan ve kamuoyuna mal olmuş az sayıdaki örnekle biliniyor. Öte yandan bu konuda oldukça büyük bir belirsizlik de bulunuyor. Öztürk ve Karadoğan’ın çalışması ise sansürün ne kadar yoğun ve etkili olduğunu gözler önüne sererken söz konusu belirsizlikleri de ortadan kaldırıyor.

İLEF Radyo, Televizyon ve Sinema Bölüm Başkanı Prof. Dr. Ruken Öztürk ve uzun yıllar İLEF’te görev yapmış olan Munzur Üniversitesi İletişim Fakültesi Radyo-Televizyon ve Sinema Bölüm Başkanı Doç. Dr. Ali Karadoğan’ın, Türk sinemasında sansürün tarihini ele aldıkları çalışmaları okuyucuyla buluştu. İki akademisyen, iki yıl boyunca Kültür Bakanlığı arşivlerinde araştırdıkları konuyu, başka kaynaklarla da birleştirerek kapsamlı bir çalışma meydana getirdi. Ansiklopedik üç cilt halinde yayımlanan “Sinema Sansürünün Tarihi 1932-1988 Sansür Karar Defterleri Üzerine Bir İnceleme” kitabı Kültür ve Turizm Bakanlığı Telif Hakları Genel Müdürlüğü’ndeki arşivdeki 96 “Sansür Karar Defteri” cildinin 92’si üzerinde yapılan incelemelere yaslanıyor.

Kültür ve Turizm Bakanlığı ve Telif Hakları Genel Müdürlüğü’nün desteklediği çalışma, dün yapılan bir etkinlikle tanıtıldı. Bakanlık’ın tarihi binasında yapılan tanıtımda önce müzik dinletisi vardı. Ardından Telif Hakları Genel Müdürlüğü Belgelendirme ve Arşiv Daire Başkanı Serhat Dalgıç bir konuşma yaptı. Dalgıç, Bakanlık bünyesindeki sansür arşivinin tarihinden bahsederek “Kitabın bundan sonra yapılacak çalışmalara da önemli bir kaynak olacağını tahmin ediyorum” dedi.

Telif Hakları Genel Müdürlüğü Belgelendirme ve Arşiv Daire Başkanı Serhat Dalgıç

Dalgıç’ın ardından kürsüye Telif Hakları  Genel Müdürü Dr. Ziya Taşkent geldi. Taşkent çalışmanın oluşum sürecinden bahsederek, böylesi bir çalışmayı Türk sinema tarihine kazandırmak istediklerini ve İLEF’le bu doğrultuda bir görüşme yaptıklarını belirtti. Taşkent, kitabın tarafsız ve nesnel yazıldığının altını çizerek temel bir kaynak olduğunu vurguladı.

Telif Hakları Genel Müdürlüğü Genel Müdürü Dr. Ziya Taşkent

Konuşmaların ardından sansür tarihi hakkında hazırlanan bir kısa filmin gösterimi yapıldı. Daha sonra kitabın yazarları Prof. Dr. Öztürk ve Doç. Dr. Karadoğan, çalışmaları hakkında bilgi verdi.

Prof. Dr. Ruken Öztürk

Prof. Dr. Öztürk, kitabın düşünce ve ifade özgürlüğüne, sansüre karşı mücadeleye ve sineme literatürüne katkı olmasını dilediklerini söyledi. Çalışmada lisans ve lisansüstü öğrenciler ile araştırma görevlilerinden oluşan 22 kişinin katkılarının da bulunduğunu belirten Öztürk, daha sonra sözü Doç. Dr. Karadoğan’a bıraktı.

Doç. Dr. Ali Karadoğan, kitap çalışmasının nasıl başladığına ilişkin bilgi verdi. Karadoğan ardından, söz konusu karar defterlerinin içeriğini nasıl tasnif ettiklerini anlattı ve 26 bin 273 karar incelediklerini söyledi. Karadoğan, çalışmayı yürütürken nesnel ve tarafsız olmaya çalıştıklarını belirterek “Burada kendi sesimizden çok sansür kurulunun sesinin duyulmasının daha önemli olduğunu düşündük” dedi.

Doç. Dr. Ali Karadoğan

Etkinliğe katılanlar daha sonra Telif Hakları Genel Müdürlüğü’nün Sinema ve Müzik Eserleri Belge ve Materyal Arşivi’nden Film Afişleri Sergisi’ni gezdi.

Türkiye’de Sinema Sansürünün Tarihi 1932-1988 Sansür Karar Defterleri Üzerine Bir İnceleme kitabına, İLEF‘in sitesinden erişilebilir.