Türk edebiyatının ve gazeteciliğinin koca çınarı Yaşar Kemal’i kaybettik

Yaşar Kemal 14 Ocak 2015’te organ yetmezliği nedeniyle kaldırıldığı hastanede 92 yaşında yaşamını yitirdi. Usta yazar, İstanbul Üniversitesi Çapa Tıp Fakültesi Hastanesi yoğun bakımında 45 gündür verdiği yaşam mücadelesini dün kaybetti.

Roman ve öyküleri ile tanınan Kemal, gazeteci olarak da unutulmaz bir yere sahip. Ülkenin her köşesine giderek günler, haftalar hatta aylar boyunca yaptığı araştırmaları yazı dizileri halinde yayımlayan Yaşar Kemal Türkiye’de röportajcılığın en önemli kalemi olarak biliniyor.

İlk romanı ‘İnce Memed’ ve ilk öykü kitabı ‘Sarı Sıcak’ da Cumhuriyet gazetesinde yayınlanmaya başlayan Kemal’in eserleri çok sayıda yabancı dile çevrildi.

Yaşar Kemal yarın Teşvikiye Camisi’nde öğle vakti kılınacak cenaze namazının ardından Zincirlikuyu Mezarlığı’nda toprağa verilecek.

GÖRÜNÜM arşivinde Yaşar Kemal

Gazetemiz GÖRÜNÜM’ün arşivlerinde koça çınarla yapılan bir söyleşi bulunuyor.  1981 yılında yayın hayatına başlayan GÖRÜNÜM’ün o yılın Mayıs ayında yayımlanan 4. sayısında yer alan söyleşiye bir sayfadan fazla yer ayrılmış. Yazarın İstanbul’daki evinde dönemin GÖRÜNÜM muhabirleri Şule Büyükçizmeci ve Havva Can tarafından yapılan ve aşağıda kısa bir bölümünü okuyabileceğiniz bu söyleşiyi, 112. sayımızda tam metin olarak tekrar yayımlayacağız.

1981 Mayıs – GÖRÜNÜM

Şule Büyükçizmeci – Havva Can

“Homeros’un oğlu”, “Anadolu’nun Homeros’u” diyorlar sizin için. Bu konuda ne düşünüyorsunuz?

Bunlar kolay laflar. Hiç ilgisi yok. Uyduruyorlar. Ben epik yazmıyorum. Roman yazıyorum, epiklerden ise çokça yararlanıyorum. Benim yazdıklarımla epopenin hiçbir ilgisi yoktur. Erişilmez bir doğa betimlemesi vardır Homeros’ta. Ben bunun üzerinde durdum. Nasıl yapmış bunu. Bu erişilmezlik Karacaoğlan’da da vardır. Sonra düşündüm ki insanoğlu yüzbinlerce yıldan beri doğayla karşı karşıya. Halk, doğa betimlemelerini klişeleştirmiştir. Dilden dile geçirmiştir. Örneğin Karacaoğlan’da geçen “Esrim esrim geçen turnalar” mısrası Homeros’ta da vardır. Dadaloğlu’nda da, Manes Destanı’nda da vardır. Halk doğa parçasını nasıl görmüşse, onu dilden dile geçirmiş, o anlatımı güzelleştirmiştir. Büyük halk sanatçıları da onlardan yaralanmışlardır.

Ya masalcı denilmesini nasıl karşılıyorsunuz?

Katılıyorum. Bu benim için büyük bir iltifat oluyor. Ama o da doğru değil. Bir masal binlerce yıl suyun altında kalmış bir mücevher gibi sayısız ustalar tarafından işlenerek yapılır, ama milyonlarca insan tarafından. Destanı anlatıcı, usta yapmaz. Onun çırağı da yapmaz. Halkla birlikte yapılır destanlar. Bir adamın halk destanlarına has masal yazabilmesi olacak şey değil. Öyle gücüm olsaydı büyük yazar olurdum, öyle gücüm yok benim. Çok iltifat ediyorlar, onlar beni büyük yazar sanıyorlar.

(Hayır hiçbir büyülenme yok onda. Çukurova’nın sıcaklığı var sesinde, ekin biçen, pamuk toplayan bir emekçinin elleri gibi gözlerimin takılıp kaldığı elleri. “OFF OFF.” “Ne oldu kız?” “Hiç, düşündüm de.”)

Yaşar Kemal’in eserleri:

Öykü
Sarı Sıcak
Bütün Hikâyeler

Roman
İnce Memed, I. Cilt
Teneke
Orta Direk
Yer Demir Gök Bakır
Ölmez Otu
İnce Memed, II. Cilt
Akçasazın Ağaları / Demirciler Çarşısı Cinayeti
Akçasazın Ağaları / Yusufcuk Yusuf
Yılanı Öldürseler
Al Gözüm Seyreyle Salih
Kuşlar da Gitti (uzun öykü)
Deniz Küstü
Yağmurcuk Kuşu / Kimsecik I
Hüyükteki Nar Ağacı
İnce Memed, III. Cilt
Kale Kapısı / Kimsecik II
İnce Memed, IV. Cilt
Kanın Sesi / Kimsecik III
Fırat Suyu Kan Akıyor Baksana / Bir Ada Hikayesi I
Karıncanın Su İçtiği / Bir Ada Hikayesi II
Tanyeri Horozları / Bir Ada Hikayesi III
Çıplak Deniz Çıplak Ada / Bir Ada Hikayesi IV
Tek Kanatlı Bir Kuş

Çocuk Romanı
Filler Sultanı ile Kırmızı Sakallı Topal Karınca
Ayışığı Kuyumcuları

Röportaj
Yanan Ormanlarda 50 Gün
Çukurova Yana Yana
Peribacaları
Bu Diyar Baştan Başa
Bir Bulut Kaynıyor
Allahın Askerleri
Röportaj Yazarlığında 60 Yıl
Çocuklar İnsandır

Deneme-Derleme
Ağıtlar, Adana: Halkevi
Taş Çatlasa
Baldaki Tuz
Gökyüzü Mavi Kaldı, (halk edebiyatından seçmeler, S. Eyüboğlu ile)
Ağacın Çürüğü: Yazılar – Konuşmalar
Yayımlanmamış 10 Ağıt
Sarı Defterdekiler: Folklor Derlemeleri
Ustadır Arı
Zulmün Artsın
Binbir Çiçekli Bahçe

Destansı roman
Üç Anadolu Efsanesi
Ağrıdağı Efsanesi
Binboğalar Efsanesi
Çakırcalı Efe

Şiir
Bugünlere Bahar İndi