Yaşar Kemal, memleketinde yaşamaya devam ediyor

-ÖZEL HABER-

Yalnızca Türk edebiyatının değil gazeteciliğin de önemli temsilcilerinden Yaşar Kemal, doğduğu Çukurova topraklarında yaşatılıyor. Adana ile çevre illerde yazarın adıyla açılmış birçok kültür merkezi ve sosyal tesisler dışında Kemal anısına düzenlenen festival ve etkinlikler de devam ediyor.

İlk romanı “İnce Memed” ve ilk öykü kitabı “Sarı Sıcak”ın Cumhuriyet Gazetesi’nde yayınlanmaya başlayan Kemal’in eserleri çok sayıda yabancı dile çevrildi. “Legion d’Honneur Grand Officier” rütbesi ve nişanı, Commandeur payesi, Fransız Kültür Bakanlığı Commandeur des Arts et des Lettres Nişanı” olmak üzere çeşitli uluslararası ödüller aldı. İlki 1973 yılında olmak üzere pek çok kez Nobel’e aday gösterildi. Anadolu halklarının toplumsal belleğinin oluşumunda büyük katkıları olan yazarın eserleri 50’ye yakın kitaptan oluşuyor.

“Yaşar Kemal Edebiyat Üniversitesi” için kanun teklifi

TBMM KİT Komisyonu ve CHP Grup Yönetim Kurulu Üyesi Adana Milletvekili Orhan Sümer, Adana’da sadece edebiyat ve sinema alanında uzmanlaşacak öğrencilere yönelik “Yaşar Kemal Edebiyat Üniversitesi”nin kurulması için Meclis Başkanlığına kanun teklifi sundu. Teklifinin gerekçesinde Kemal’in Türk edebiyatına katkılarından bahseden Sümer, “Kanun teklifimiz ile ülkemizde doğup, eserleriyle dünya edebiyatında yerini almış edebiyatımızın usta kalemi Yaşar Kemal’in adının verileceği ve sadece edebiyat ile sinema alanında uzmanlaşan bir üniversite kurulması amaçlanmıştır. Üniversitenin Adana’ya kurulması, usta yazarın adının ölümsüzleşmesine katkı sağlayacak ve Adana’ya yeni bir ufuk ve canlılık sağlayacaktır. Böylelikle, üniversitede eğitim-öğrenim gören öğrencilerin de onun engin birikimini sonraki kuşaklara aktarması amaçlanmıştır” dedi.

Yaşar Kemal’in izi birçok noktada

Yaşar Kemal için Çukurova, doğduğu, büyüdüğü topraklardır. Uzun yıllar yaşadığı yoksulluğunun kaynağıdır. Kemal, Ölmez Otu’nda bahseder: “Çukurova sarı sıcaktır. Toz dumandır. Otsuz ağaçsız yana yana ördolmuş bir belalı topraktır. Sıtmadır, hastalıktır. Sızlayan kemik, akan terdir. Otomobildir. Traktör, biçerdöver, konuşmayan, sırasında yalnız bağıran insanüstü bir yaratık, pamuktan el, ipekten ten, ibrişim saçtır…”. Çukurova toprağının bereketini de bilir, “Taze Çukurova toprağı bire kırk, bire elli verir. Bu görülmemiş bir şeydir” der. Bu bereketin sebep olduğu ağalığı, sosyal adaletsizliği birince elden deneyimlediğini ifade etmektedir. Eserlerinde ve yaşamında bu gerçeklikten yararlanan yazarı doğduğu topraklar, yani Çukurova, beslemiştir. Kemal’in kaleme aldığı ilk şiiri “Seyhan”, 1939 yılında Adana Halkevi Dergisi tarafından yayınlandı. Çukurova’yı gezdiği ve yaşayan halkın ağıtlarını toplayarak yazdığı ilk kitabı, “Ağıtlar” ise 1943 yılında yine Adana Halkevi Dergisi tarafından yayınlandı. Adana il sınırları içerisindeki Osmaniye’de doğduğu 1923’ten İstanbul’a taşındığı ve Cumhuriyet’te yazmaya başladığı 1951 yılına kadar Çukurova, Kemal’in hayatında önemli yer etti.

Yaşar Kemal’in izi bugün Adana’nın birçok noktasında görülebiliyor. Adana’da yaşadığı dönem çalıştığı kütüphaneden, Orhan Kemal ile sohbet ettikleri parka kadar çeşitli yerlerde yazarın dokunuşu var. İlk olarak 40’lı yıllarda iki yıl boyunca çalıştığı Ramazanoğlu Kütüphanesi biliniyor. Kütüphanede geçirdiği bu iki yılda birçok eseri okumuş, Orhan Kemal ile tanışmıştır. Kemal’in hayatında büyük öneme sahip bu kütüphane günümüzde Adana’da varlığını sürdürmüyor. Yine de Kütüphane’nin eski yerinin birkaç kilometre uzağındaki Abidin Dino Parkı’nda yazarın bronz heykeli ve kendisini anlatan tabelalar bulunuyor. Yedi yıl önce Adana Büyükşehir Belediyesi tarafından yeniden düzenlenen parka Abidin Dino, Yaşar Kemal ve Orhan Kemal’in bronz heykelleri yerleştirildi. Kütüphane’nin diğer tarafında ise Adana Sinema Müzesi bulunuyor. Hafta içi her gün, ücretsiz bir şekilde hizmet veren müzede Yaşar Kemal’in balmumu heykeli ve kullandığı kişisel eşyaları ziyaretçilere sergileniyor.

2015 yılında Seyhan Belediyesi’ne bağlı Kültür Merkezi’nin adı “Seyhan Yaşar Kemal Kültür Merkezi” olarak değiştirildi. Adana Büyükşehir Belediyesi tarafından 2018 yılında açılan Yaşar Kemal Yürüyüş Parkuru dışında Belediye’ye bağlı Yaşar Kemal Çayevi de yurttaşlara hizmet veriyor.

Doğduğu köyde festivaller düzenleniyor

Kemal adına başta doğduğu köy olmak üzere Çukurova ve tüm Türkiye’de çeşitli etkinlikler düzenleniyor. Etkinlikler dışında doğduğu köy Hemite’de başta Yaşar Kemal Kültür Evi olmak üzere İnce Memed heykeli de yer alıyor. İnce Memed heykeli, 1993 yılında yazarın doğum yeri Hemite köyünde açıldı. Demirtaş Çelebi, Tarık Akan ve Arif Keskiner’in fikirleriyle yaratılan heykelin tasarımını Metin Deniz ve Abidin Dino yapmış, heykeltraş Yunus Tonkuş hayata geçirmişti. İnce Memed heykeli Yaşar Kemal’in ölümünün ardından yapılan buluşmaların uğrak noktalarından biri haline geldi. Bunlarla birlikte Osmaniye’de “Yaşar Kemal Parkı” adında bir park da uzun yıllardır yurttaşlara hizmet veriyor.

Yaşar Kemal Platformu tarafından ilki 2017 yılında Yaşar Kemal Platformu tarafından düzenlenen ‘Yaşar Kemal Kültür Sanat ve Edebiyat Festivali’ kapsamında Hemite’de çeşitli etkinlikler yapıldı. Bununla birlikte Yaşar Kemal Vakfı ve Adana Seyhan Belediyesi işbirliğiyle “Yaşar Kemal Sanat Günleri” altında birçok yazarın katıldığı bir program düzenleniyor. “Hemşerimiz Yaşar Kemal” başlığıyla düzenlenen geçen yılki program, Ekim ve Kasım ayları arasında düzenlenen bir dizi etkinlikle gerçekleşmişti.