Arzu Zübeyde Bilgi: “Sosyal güvenlik olmazsa haklarınızdan yararlanamazsınız”

Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) Sigorta Primleri Genel Müdürlüğü Kayıtdışı İstihdamla Mücadele Daire Başkanlığından Sosyal Güvenlik Uzmanı Arzu Zübeyde Bilgi, “Türkiye’de Kayıtdışı İstihdamın Görünümü” başlıklı seminerde atölye katılımcılarıyla buluştu. SGK Kayıtdışı İstihdamla Mücadele Daire Başkanı Yakup Süngü’nün yerine konuşan Bilgi, sosyal güvenliği olmayanların SGK tarafından sağlanan haklardan yararlanamayacaklarını söyledi.

Arzu Zübeyde Bilgi (Fotoğraf: Burak Demir)

“Kayıtdışı istihdam hem çalışanları, hem işvereni hem de devleti etkiliyor”

Arzu Zübeyde Bilgi (Fotoğraf: Burak Demir)

Arzu Zübeyde Bilgi, kayıtdışı istihdam türlerini; işverenler tarafından çalışanların SGK’ye bildirilmemesi, çalışılan gün sayısının ve alınan ücretin eksik bildirilmesi olarak sınıflandırdı. Çocukların, evde çalışanların ve tarım sektöründeki işçilerin büyük çoğunlukla kayıtdışı olduğuna değinen Bilgi, kayıtdışı istihdamın nedenlerini şöyle sıraladı: İşsizlik oranının yüksekliği, işgücünün eğitim seviyesinin düşüklüğü, sosyal güvenlik bilgisi ve bilincinin yetersizliği, gelir dağılımındaki adaletsizlik, yoksulluk, ortalama işletme ölçeğinin küçük olması ve genç emeklilik. Bilgi, kayıtdışı çalışmanın sonuçlarından hem çalışanların hem işverenin hem de devletin etkilendiğini vurguladı.

Tarım, sanayi ve hizmet sektörlerinin istihdam içindeki paylarına dair istatistiki bilgi veren Bilgi, çeşitli sektörlerdeki kayıtdışı istihdam oranlarını aktararak, Türkiye’nin kayıtdışı istihdam haritasını atölye katılımcılarıyla paylaştı.

“Tarım sektöründe çalışan her 100 kadından 95’i SGK’ye kayıtlı değil”

Bilgi, Türkiye’de 2002 yılında %52,1 olan kayıtdışı istihdamın Eylül 2014 verilerine göre %35,71’e gerilediğini kaydetti. Gelişmiş ülkelerde kayıtdışı istihdam oranın yaklaşık %15 olduğunu belirten Bilgi ayrıca, Türkiye’de tarım sektöründe çalışan her 100 kadından 95’inin SGK’ye kayıtlı olmadığını söyledi.

“Mücadele ediyoruz ama önüne geçemiyoruz”

SGK’nin kayıtdışı istihdama karşı yürüttüğü çalışmalara değinen Bilgi, kayıtdışı işçi çalıştıran işverene verilen cezaların çok yüksek olduğunu, buna rağmen kayıtlı istihdamı teşvik edemediklerini söyledi. Bilgi, yüksek maaş alan çalışanların sigorta primlerinin işverenler tarafından asgari ücret üzerinden yatırılmasının yaygın olduğunu söyledikten sonra, bunun önüne geçmek için meslek kodu uygulamasının başlatıldığını da belirtti.

Fotoğraf: Alp Eren Kaya

Kayıtdışı çalışma birçok yoldan öğrenilebilir

Arzu Zübeyde Bilgi, kayıtdışı çalışmanın Çalışma ve Sosyal Güvenlik İletişim Merkezi ALO 170’le, 5502’ye yollanılacak kısa mesajla, akıllı telefonlardan “SGK Hizmet Dökümü 4/a” uygulamasıyla, e-devletten (www.turkiye.gov.tr), SGK’nin internet sitesinden veya SGK il ve ilçe müdürlüklerine başvurarak birçok yoldan öğrenilebileceğini atölye katılımcılarıyla paylaştı.

Seminer sırasında salona giren sevimli kedi gülüşmelere neden oldu. Davetsiz misafir, salon içerisinde kimseden çekinmeden oradan oraya gezdi, dolaştı. Sahneye dahi çıkan kedi, bir süre sonra kalabalıktan bunaldı ve salonu terk etti.