Engelli öğrencilerin büyük engelleri: erişilebilirlik ve önyargılar

Eğitimde Görme Engelliler Derneği ve Engelsiz ODTÜ Topluluğunun yürüttüğü, Sabancı Vakfı Hibe Programlarının desteklediği Engelli Üniversite Öğrencileri İnisiyatifi Projesi kapsamında, “Üniversitelerde engellilere yönelik erişilebilirlik hususunda mevcut durum analizi: 2014 – 2015” başlıklı rapor yayımlandı. Rapora göre, üniversitelerde engelli öğrencilere yönelik düzenlemeler yetersiz, engelli öğrenciler önyargılarla karşılanıyor, birçok öğrenci bu yüzden akademik kariyeri tercih etmiyor.

Yükseköğretim Kurulu Başkanlığının Kasım 2014 dönemi verilerine göre, 6 milyon 25 bin 539 üniversite öğrencisinin 13 bin 887’si engelli. Engelli öğrencilerin yüzde 38,7’sini kadın, yüzde 61,2’sini erkek öğrenciler oluşturuyor.

Engelli öğrenciler akademik kariyeri tercih etmiyor

Raporda, Engelliler Hakkında Kanunun yürürlüğe girmesinin ardından 10 yılda tüm üniversitelerde engelli öğrenci birimleri kurulduğu belirtilirken, 82 üniversitenin yüzde 60,9’unda sosyal hizmet uzmanı ve işaret dili bilen personel gibi görevliler bulunmadığının altı çiziliyor.

Ankete katılan engelli öğrencilerden, engelli öğrenci birimine nadiren ya da hiç uğramayanların oranı ise yaklaşık yüzde olarak 68. Araştırmaya göre, üniversitelerdeki engelli öğrencilere yönelik kütüphane ve laboratuvar ortamlarında yeterli erişilebilirlik düzenlemeleri yok. 93 üniversitenin yüzde 39,9’unun kütüphanesinde engelli öğrencilere yönelik ortopedik alanlar, yüzde 28,5’inde ise görme engelli öğrencilere yönelik destek teknolojileri bulunuyor. Raporda, işitme cihazı kullanan bireylerin geniş ve kalabalık mekânlarda da duymasını sağlayacak indüksiyon döngü sisteminin 11 binada kurulu olduğu belirtiliyor.

Rapora göre, engelli öğrenciler karşılaştıkları zorluklar nedeniyle akademik kariyeri tercih etmiyor.

Engelli öğrenciler karar alma süreçlerine katılamıyor

Engelli üniversite öğrencileri, kendileriyle ilgili alınan kararlara dair süreçlere dâhil olamadıklarını belirtiyorlar. Araştırmada, 102 üniversitenin yüzde 52,9’unda engelli öğrencilerin görüşlerinin ilgili birimlere aktarılamadığı kaydediliyor. Üniversite değerlendirme anketlerine katılan engelli öğrencilerin yüzde 51,3’ü ise bu konuda bilgi sahibi olmadığını söylüyor. Aynı ankete göre, üniversitesinde engelli öğrenci temsilcisi bulunduğunu söyleyenlerin yüzde 39,5’i ise kendine söz hakkı verildiğini belirtiyor.

Rapora www.engelsizuniversite.org internet adresi üzerinden ulaşılabilir.

Proje inisiyatif alacak yeni katılımcılara çağrı yapıyor

Geçtiğimiz yıl farklı engel gruplarındaki engelli üniversite öğrencilerinin katılımıyla bu çalışmayı ortaya çıkaran proje, bu yıl da kendi sorunlarının çözümünde etkin rol oynamak isteyen engelli öğrencilere çağrı yapıyor. Proje faaliyetlerine katılmak isteyenlerin, 29 Ekim Perşembe gününe kadar formu (www.engelsizuniversite.org/basvuruformu) doldurması gerekiyor.