Dünyayı alarma geçiren Salmonella Virüsü

Türkiye gündemine yerleşen kaçak et sorunu bir başka önemli konuyu da beraberinde getirdi; Salmonella. Hastalığın yumurtadan, süt ve süt ürünlerinden, tavuk ve diğer kanatlı hayvanlar ile az pişmiş etten geçtiği biliniyor. Korunmak içinse sadece biraz dikkat ve özen yeterli. Halkın büyük çoğunluğu bu hastalığın adını bile bilmemekte ve ne gibi sonuçlar doğuracağının da bilincinde değil. Ankara Üniversitesi İletişim Fakültesi’nde Sağlık İletişimi dersini veren Öğretim Görevlisi Dr Deniz Sezgin, Salmonella ile ilgili 2007’den 2010’a kadar araştırdığı ulusal gazetelerde herhangi bir habere rastlamadığını, bu konudaki bilgisinin sağlıkla ilgili araştırmalar yürütmesinden geldiğini belirtti. Sezgin Tavuk etinin kemiği ile birleştiği noktada bu virüsün bulunduğunu ve özellikle bu kısmın çiğ kalması sonucu bakterinin üreyip risk yarattığını söyleyerek, bakterinin daha çok tavuktan ve etten geçtiğini, süt ve süt ürünlerinin, yumurtanın böyle bir risk taşıdığına dair net bir bilgiye sahip olmadığını belirtti.

Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Halk Sağlığı Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Tuğrul Erbaydar, Salmonella ile ilgili olarak; “Salmonella bir bakteri türünün adıdır. Salmon isimli bir araştırmacı tarafından bulunduğu için bu isim verilmiş. Bu bakterinin farklı tipleri vardır ve genel olarak bunların yol açtığı hastalık Salmonelloz olarak adlandırılır. Dünyanın her yerinde görülebilen bir hastalık, zaman zaman salgınlar şeklinde ortaya çıkar” dedi. Sözlerine gıdaların bulaşma mekanizmasındaki en büyük halka olduğunu belirterek devam eden Erbaydar her türlü ette, özellikle de tavuk ve benzeri kanatlıların etlerinde ve sütte salmonella mikrobunun kolayca üreyebileceğini ekledi.
Öğrenciler arasında bu konu ile ilgili olarak yapılan küçük çaplı araştırmada da Salmonella’nın ne olduğu, nelerden bulaştığına dair kimsenin bilgi sahibi olmadığı ortaya çıktı.

Sevimli dostum ayaklı bakteri

Salmonella bakterileri açısından önemli ama üzerinde çok az durulan bir konu da evlerde beslenen su kaplumbağaları. Kara ve su kaplumbağalarında çoğu kez Salmonella bakterisine rastlanıyor. Evlerde beslenen su kaplumbağaları özellikle çocuklar açısından risk oluşturuyor. Çocukların su kaplumbağasına dokunması, oynaması dışında akvaryum temizliği yapanlar Salmonella riski ile karşı karşıyalar.
Bu şekilde olan enfeksiyondan korunmak için evde bu tip hayvan beslememek gerektiğini belirten Erbaydar, bu yüzden ABD’de su kaplumbağalarının evlerde beslenmesi yasaklanmıştır diyerek sözlerini bitirdi.

Riskten korunma yolları

Erbaydar, Salmonella bakterisinden korunmak için öncelikle bu hastalığı taşıyan kişilerin saptanması ve taşıyıcı oldukları süre boyunca gıda sektöründe çalışmamaları gerektiğini söyledi. Gıda işletmelerinde, lokantalarda vb çalışan kişilerin dışkı incelemelerinin bu yüzden zorunlu tutulduğunu ve belirli aralıklarla kontrollerinin yapılması gerektiğini belirtti.

ABD Salmonella paniği yaşıyor, Türkiye uyuyor

Risk taşıyan ürünleri yumurta, süt ve süt ürünleri, tavuk ve et olarak açıklayan Erbaydar, bu ürünlerin uygun saklanma koşullarında muhafaza edildiği sürece hastalık yapma oranının daha düşük olduğunu belirtti. Ayrıca bu ürünlerle temas eden mutfak gereçlerinin iyi yıkanması ve ellerin temas sonrası sabunla dezenfekte edilmesi gerektiğini vurguladı.
ABD Salmonella paniği yaşıyor. Hastalığın yumurtadan bulaştığı haberleri üzerine 380 milyon yumurta toplatılmış durumda. ABD’ de Kuzey Carolina, Minnesota ve Kaliforniya eyaletlerinde 270’den fazla kişi Salmonella teşhisi ile hastanelere kaldırılıp tedavi altına alındı. Türkiye’de ise daha Salmonella’nın ne olduğunu bilen yok.

Peki, eti kim yedi?

Türkiye gündemine yerleşen kaçak et sorunu arkasından bir başka riskli konuyu da beraberinde getirdi. Burger King’in etlerini satın aldığı firmayla et konusunda yaşadığı sıkıntı üzerine ortaya çıkan haberler Tarım Bakanlığı’nı bu konuda araştırma yapmaya itti. Temmuz ayında 22 bin 172 firma denetlendi ve bunlardan 1171’inde sağlığa zararlı ürünlerin olduğu tespit edildi. Ne var ki bu firmaların adı verilmedi. Burger King etlerinde virüs olmadığını ispatlamak için numunelerini hem özel hem de Hıffıssıhha kuruluşlarında incelettirdi. Numunelerde virüse rastlanmamasıyla üretimleri durdurulan etler geri istendi ancak imha edilmek üzere toplanılan etlerin ortada olmadığı ve bu etlerin piyasaya sürüldüğü iddiası ortaya çıktı. İmha edilmek üzere etlerin gönderildiği şirketin belirtilen adreste olmaması ve kayıp olan etlerin Balıkesir’de bir köpek yetiştirme ve koruma merkezine gönderildiği öğrenildi. Kayıp etlerin, nerede olduğu ise hala belirsiz. Kayıp etlerin miktarının çok olması ve köpeklere verilse bile bu kadar etin kısa sürede tüketilemeyeceği de etlerin piyasaya sürüldüğü ve insan sağlığının tehlikede olduğu ihtimalini güçlendirdi.