Medyanın Ortadoğu’ya etkileri konuşuldu

Ankara Üniversitesi İletişim Fakültesi’nin (İLEF) 50. kuruluş yılı için düzenlenen “Ortadoğu’yu İnşa Etmek: Medya, İdeoloji ve Kültür” konferansının bugünkü dördüncü oturumu, Mahmut Tali Öngören (MTÖ) Sinema Salonu’nda saat 13.30’da başladı. “Hafıza, Medya ve Ortadoğu” başlıklı oturumun moderatörlüğünü İLEF öğretim üyesi Doç. Dr. Aslı Yağmurlu yaptı.

Tokgöz: “Medya politikaları devletten bağımsız değil”

Prof. Dr. Oya Tokgöz

İlk konuşmacı olan İLEF emekli öğretim üyesi Prof. Dr. Oya Tokgöz, konuşmasına kendisi için hazırlanan belgesel filminden bahsederek başladı. Filmi hazırlayan ekibe ve Hacettepe Üniversitesi İletişim Fakültesi öğretim üyesi Prof. Dr. Mutlu Binark’a teşekkür eden iletişim duayeni Tokgöz, “Akademik hayatımı konu alan belgesel filmi hazırlamışlar. Çok mutlu oldum” dedi. Tokgöz, 1972 yılında hazırlamış olduğu “Türkiye ve Ortadoğu Ülkelerinde Radyo ve Televizyon Sistemleri: Mukayeseli Bir Araştırma” başlıklı tezin oluşum sürecini anlattı. Aradan geçen yıllara rağmen sonuçlarının hala geçerliliğini koruduğunu ifade eden Prof. Dr. Tokgöz, sözlerini şöyle sürdürdü: “Türkiye ve Ortadoğu ülkelerinde, medya politikaları devletten bağımsız değildir. İkinci olarak radyo ve televizyonun kullanılmasında dinin rolü gerçeği. Görüyoruz ki hala kullanılmaya devam ediyor.” Neler yapılması gerektiğini de anlatan Tokgöz, “Çıkış yolu medya üzerinden olmalı. İçeriksel çözümlemeler yapılabilir” önerisinde bulundu. Ekip ve zaman bulması dahilinde böyle bir çalışmayı da yürütmeyi planladığını aktaran Tokgöz, teşekkür ederek sözü Gülşen Ertürk Evgin’e bıraktı.

Evgin: “Doğulu tiplemeler Batılıların gözünde kötü temsil ediliyor”

Gülşen Ertürk Evgin

“Yazılı ve görsel medyada Ortadoğu’nun temsili: Kitaplar, kapaklar ve diyalojik bilinç” başlıklı bir sunum yapan Gülşen Ertürk Evgin araştırmasında Binbir Gece Masalları’nı temel aldığını söyledi. Binbir Gece Masalları’nın Avrupa’daki baskılarından örnekler gösteren Evgin, kapaklarla içeriklerin uyuşmadığını, Batılıların gözünde Doğulu tiplemelerin “kötü” temsil edildiğini belirtti. Evgin, Müslüman Ortadoğu’da çıkan hikayesel ürünlerin Avrupa baskılarında cinselliğin ön plana çıkarıldığına dikkat çekti. Evgin konuşmasını şu sözlerle bitirdi: “Avrupa’daki baskılara göre Binbir Gece Masalları, Arap ve Türk dünyasında olduğu gibi abartısız bir şekilde temsil ediliyor. Hatta Türkiye’deki baskıların yerellik kazanarak kapaklarda Türk motiflerinin işlendiğini bile görüyoruz. Bir ilginç nokta ise, Avrupa baskılarının bazılarında masallarda yer alan kadın figürler tamamen çıplak. Sadece başlarında bir örtü var. Oryantal cazibenin abartılarak verildiğini görüyoruz.”

Toplumsal hareketler dijital hafızada

Fotoğraf: Seyfettin Ersöz

Son konuşmacılar Özge Çelikaslan ve Alper Şen, “Toplumsal Hareketlerin Görsel Sunuşu: Dijital Medya Arşivi” başlıklı sunum üzerinden oluşturdukları arşiv sistemi “bak.ma” sitesini anlattı. Gezi Parkı Eylemleri’nin ardından böyle bir projeye giriştiklerini anlatan Çelikaslan, toplumsal olaylarda çekilen görüntülerin herkes tarafından oluşturulduğunu aktardı. Bu arşivlerin sosyal medyadan toplandığını söyleyen Alper Şen, “Özellikle Ortadoğu’da yaratılan birçok açık arşiv, muhalif olma özelliğini taşıyor” dedi.