Suyla gelen umut mu, suyun yok ettiği tarih mi?

Dicle Nehri üzerinde yapımı devam eden Ilısu Barajı’nın suları altında kalacak olan Hasankeyf ilçesi, 6000 yıllık tarihi geçmişe sahip olması nedeniyle büyük bir önem taşıyor. Türkiye’de, baraj yapılan yataklar üzerinde birçok tarihi doku ortaya çıkmasına rağmen, hâlen baraj inşaatlarının yapılmasına devam ediliyor. Bunun bir örneği de şu an Batman’ın Hasankeyf ilçesinde yaşanıyor. Tarihi dokunun yıkılmasını istemeyen kesimler baraj inşaatının burada olmasına karşı çıkıyorlar. Çünkü baraj tamamlandığında, binlerce yıllık tarihi miras yok olacak. Son yapılan kazılarda da pek çok yeni eser ortaya çıkmasıyla birlikte kültürel ve tarihi mirası korumak isteyen çevreler gün geçtikçe tepkilerini arttırıyor. Hatta birçok sanatçı “Hasankeyf yok olmasın” diyerek konser düzenliyor.

“Taşınabilecek durumda olanlar taşınacak”

Hasankeyf’te kazı çalışmalarını yürüten ekibin başkanı Prof. Dr. Abdüsselam Uluçam, “Hasankeyf sular altında kalmadan biz buradaki taşınabilecek eserleri taşıyacağız. Bu eserler bir müzede sergilenecek.” dedi. Hasankeyf’in tarihi mirasının bir bölümünün kurtarılacağını söyleyen konunun uzmanı diğer yetkililer ise baraj yapılmasa bile bu eserlerin taş ve toprak yapısı nedeniyle kısa süre sonra yok olacağını söylediler.

Baraj iş mi getirecek, yoksa tarihi mi yok edecek?

Tarihi ve kültürel yapı tartışması dışında, bir başka tartışma da barajın ekonomik açıdan yarar getireceği konusu. Yani barajın yapılmasını istemeyenler, buradaki 6000 yıllık dokunun bozulacağını savunurken, barajın yapılmasının doğru olduğunu savunanların da dayanak noktası ekonomik kalkınma sağlayacağı düşüncesi. Bu görüşe göre “baraj binlerce kişiye iş imkanı sağlayacak ve bu şekilde bölgedeki işsiz sayısı azalacak bununla beraber refah seviyesi yükselecek ve halk mutlu yaşacak.” İki farklı görüş sık sık karşı karşıya geliyor ve bir sonuca varılamıyor. Tarih, kültür ve ekonomi tartışmaları arasında baraj inşaatı devam ediyor. Projeye göre, baraj tamamlandığında Hasankeyf sular altında kalacak, ilçe halkı daha yüksekte bir yere taşınacak ve baraj yüksek miktarda elektrik üretecek. Ancak olan tarih ve kültüre olacak.Duyarlı vatandaşlar, “Bir tarih daha böylece yok olacak’’ diyorlar. Görüşüne başvurduğumuz Hasankeyfli Ahmet Ç, “Buraya baraj yapılacağını ve iş imkanı doğacağını söylüyorlar. Bizim için iyi olur” dedi. Batman il merkezinde yaşayan Hasankeyfli Mahsun A. ise görüşlerini şöyle dile getirdi: “Benim çocukluğum Hasankeyf`te geçti. Çok güzel bir yer Hasankeyf. Yazık olacak. Baraj, tarihi ve güzel ilçemizi yutacak. Hasankeyf’te yaşayanlar belki farkında değil ama sonra çok pişman olacaklar barajın yapılmasına. Çünkü yaşamları bozulacak.” Çalışmaları yerinde inceleyen gazeteci Leyla Umar da barajın yapılmasının doğru olmadığını çünkü burada önemli bir tarihi miras olduğuna dikkat çekti.