Cin Ali müzesi açıldı: Z kuşağı Cin Ali ile tanışıyor

Ankara’da Bahçelievler’de 1968 yılında doğan Cin Ali öyküleri dönemin Türkiye eğitim tarihine tanıklık ediyor. Köy Enstitülü öğretmen Rasim Kaygusuz’un geliştirdiği oyunla okuma metodu ve çözümlü alfabe, telle okuma öğretme, heceleme fişleri, tombala kartları, heceleme küpleri araç gereçlerinin ardından Cin Ali serisi ortaya çıktı.

“İnsanlar üzerinde bu kadar etkisi olduğunu bilmiyorduk”

Eğitim müfredatında 2005 yılında yapılan değişiklikle tümevarım metodunun kullanılmaya başlanmasıyla harflerden kelime ve heceleri öğretilmeye geçiliyor. Bu değişiklikleri basının Cin Ali üzerinden duyurduğunu belirten Vakıf Başkan Yardımcısı Nesrin Kalaycıoğlu, çıkan haberler ve sosyal medyada verilen tepkiler üzerine, “Cin Ali ile ilgili bir şeyler yapalım” kararı aldıklarını belirtti. Kalaycıoğlu, “Bizim ailemizin bir parçasıydı ama insanlar üzerinde bu kadar etkisi olduğunu bilmiyorduk” dedi. Öncelikli olarak vakıf kurma fikrinin oluştuğunu söyleyen Kalaycıoğlu, “Bu kadar sevilmiş, milyonlarca kişiye okuma yazmayı öğretmiş bir kitap unutulmasın diye önce vakıf kurma hazırlıklarına başladık” şeklinde konuştu.

“Cin Ali’ye ilgi büyüktü”

Vakfın kurulmasının ardından müze fikrinin şekillenmeye başladığını anlatan Kalaycıoğlu şunları söyledi: “Fuarlarda ve stantlarda Cin Ali’ye ilgi o kadar büyüktü ki insanlar koşarak geliyordu ve çocuklarına gösteriyorlardı ve ‘İşte bak benim okuduğum ilk kitap buydu’ diyorlardı. Cin Ali hala var mı diye merakla sorular geliyordu. Bu sorulara cevap vermek için vakfın ardından müze çalışmalarına başladık.”

Çalışmaları kendilerinin sürdürdüğünü ve üzerine uzun tartışmalar yürüttüklerini kaydeden Kalaycıoğlu, müzenin her bölümü için titizlikle çalıştıklarını kaydetti. Müze kurulurken Cin Ali’nin ilk basılan sayılarının bulmakta zorlandıklarını bunları sahaflar ve antika pazarlarından derlediklerini belirtti. Vakıf, basım yılı 1968 olan ikinci ve üçüncü baskıya ulaşarak müzede Cin Ali hikâye kitaplarına yer verdi.

Müzeye girildiğinde ziyaretçileri ilk olarak 2000’li yıllara ait haberler karşılıyor. Ailenin fotoğraflarının ve hikayesinin yer aldığı “Ailemiz” bölümü serinin Kurucusu Rasim Kaygusuz, eşi Remziye Alişan Kaygusuz ve çocukları Nesrin ve Nevin’in Cin Ali ile kurduğu ilişkiyi anlatmış. Eğitim Tarihinden Kesitler ve Cin Ali kronolojisi dönemin eğitim sistemine ışık tutuyor. Ardından gelen “1/A Sınıfı” bölümü kara tahta, siyah önlük gibi döneme ait eğitim araçlarıyla ziyaretçileri geçmişe götürüyor. “Cin Ali 6 Noktada” projesiyle dezavantajlı çocukların şekil eğitimi için hazırlanan Cin Ali karakterlerinin kabartmaları “6 Nokta” bölümünde sergilenmiş. Ankara ve Bahçelievler’in 1960-1990 yıllarındaki haritalarının yer aldığı yapboz ve bak-çevir ile “Cin Ali’nin Ankarası” gösteriliyor. Müzede ayrıca Cin Ali’nin hikayelerinin bulunduğu PK 3, Oyunla Okuma, 99/A bölümleri bulunuyor. Cin Ali’nin en meşhur hikayesi “Berber Fil” için de ayrı bir bölüm oluşturulurken, çocukların ilgisini çekebilecek bir “Çocuk Bahçesi” de hazırlanmış.

“Cin Ali’nin sadeliği çocukların ilgisini çekiyor”

Cin Ali hikayelerinin basıldığı dönemde Türkiye’nin pek çok şehrine, köy okullarına ve Kıbrıs’a ulaştığını kaydeden Nesrin Kalaycıoğlu, 51 yıl önce basılan bu hikayelerin günümüz çocuklarının da ilgisini çektiğini söyledi. Kalaycıoğlu, “Biz Cin Ali’yi bastırırken çok tereddüt etmiştik. Çocukların elinde bilgisayar ve cep telefonu var. Çok renkli bir dünyadalar. Her çocuğun bir sürü oyuncağı var. Bu yüzden siyah beyaz mı bastıralım renkli mi bastıralım çok kafamızı kurcaladı. Orijinal halinde siyah beyaz bastırmaya karar verdik ve gördük ki o sadeliği, resimlerdeki yalınlığı şimdi de çok ilgi çekiyor” diye konuştu.

“Çocukların Cin Ali’ye olan ilgisi hiç değişmemiş”

Cin Ali’ye benzer çok fazla kitabın çıktığını ama hiçbirinin kalıcı olmadığını belirten Kalaycıoğlu, “Cin Ali hiç unutulmadı hala da çok ilgi görüyor. Çocuklar Cin Ali’yi tanıyarak geliyorlar ve burayı çok seviyorlar. Çocukların Cin Ali’ye olan ilgisi hiç değişmemiş” dedi. Kalaycıoğlu, bu ilginin sonucunda Vakıf dışından etkinlik önerilerinin geldiği ve bunların çeşitli şehirlerde yapıldığını belirtti. İzmirli ressam Sabire Susuz’un Cin Ali sergisi açtığını anlatan Kalaycıoğlu, bunun dışında defilelerde Cin Ali kıyafeti tasarlandığını, animasyon programlarında, gölge oyunlarında Cin Ali’den yararlandıklarını anlattı. Kalaycıoğlu çıkan ürünlerin kendilerini de şaşırttığını söyledi.

Müze, Pazartesi günü hariç her gün 09:30 – 18:00 saatleri arasında ziyaretçilerini ağırlıyor.