İSİG Meclisi: “Çalışırken ölmek istemiyoruz”

İSİG ( İş Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi ) bugün Kızılay Madenci Anıtı önünde 28 Nisan İş Cinayetlerinde Ölenleri Anma Günü için basın açıklaması yaptı. Grup, açıklamadan önce valilikten izin alınmadığı gerekçesiyle polis tarafından bir süre bekletildi. Soma davasında salıverilen maden sahibi Can Gürkan’a ve üst üste yangın haberlerinin geldiği İskitler Bölgesi’nin hatırlatıldığı açıklamanın tamamı polisin tanıdığı 10 dakikalık süre içerisinde okunamadı.

“Savaşlarda yitirdiğimizden daha çok insan, iş cinayetlerinde her gün ölüyor”

İSİG Meclis’i açıklamada iş cinayetlerinin bir tesadüf olmadığını, isçi sömürüsünün giderek arttığı, kuralsız ve güvencesiz çalışmanın dayatıldığı ve sendikasızlaştırma politikalarının uygulandığını söyledi. Meclis’in derlediği verilere göre, 2018’de en az 1923 işçi iş yerlerinde öldü. Bu yılın ilk üç ayında ise ölen işçi sayısının en az 392 olduğu belirtildi. İş cinayeti sebebiyle ölen işçi sayısının 6 katı kadarının, meslek hastalıklarından etkilenerek hayatını kaybettiğini kaydeden İSİG, “Savaşlarda yitirdiğimizden daha çok insan iş cinayetlerinde her gün ölüyor” dedi.

“Şirketler büyüyor, işçiler ölüyor”

Ekonomi büyürken güvencesizlik, yoksulluk ve iş cinayetlerinin de arttığını söyleyen İSİG, ekonomik kriz sürecinde emek yağmasının daha derinleştiğini dile getirdi. Altındağ İskitler’de 29 Mart’ta 7 atık kağıt işçisinin öldüğü yangını hatırlatan İSİG, emek ucuzlaştıkça ve güvencesizleştikçe iş cinayetlerinin de giderek daha can alıcı bir şekilde gündemlerinde olacağını kaydetti. Kalabalık, “Şirketler büyüyor, işçiler ölüyor” sloganları attı.

“Bir işçiyi katletmenin cezası, altı gün ceza evinde yatmak”

Ardı arkası kesilmeyen iş cinayetlerine rağmen işçi sağlığı ve iş güvenliği önlemlerinin alınmadığını ve devlet denetiminin yeterince yapılmadığını söyleyen İSİG “Cinayet sonrası görülen ceza davalarında, işverenlere ceza değil, ödül veriliyor” diyerek sözü 19 Nisan’da tartışmalı bir tahliyenin gerçekleştiği Soma Faciasına getirdi. Cumhuriyet tarihinin en büyük işçi katliamı olarak kayıtlara geçen Soma Katliamının yaşandığı maden ocağının sahiplerinden Can Gürkan’ın serbest bırakılması üzerine İSİG, “Bir işçiyi katletmenin cezası, altı gün ceza evinde kalmak” dedi. Meclis, çalışma koşullarında ve iş cinayetlerinde ortaya çıkan sınıfsal eşitsizliğin, hukuki süreçteki yansımalarını bu örnekte gördüklerini belirtti.

Polis kontrolünde yapılan açıklama 28 Nisan’ın Türkiye’de de iş cinayetlerini anma ve yas günü olarak kabul edilmesi talebiyle son buldu. Tamamı okunamayan açıklamanın metni şu şekilde:

Basına ve Kamuoyuna;

Dünyanın pek çok ülkesinde “İş Cinayetinde Ölenleri Anma ve Yas Günü” olarak kabul edilen bu günde, bizler ölenlerimizi anmak ve neden öldüğümüzün hesabını bir kez daha sormak için toplandık. Ölüyoruz; uzun saatler ve aşırı çalıştığımız için, iş güvenliği tedbirlerinden yoksun çalıştığımız için, meslek hastalığına yakalandığımız için, angarya yüzünden, geçim sıkıntısı yüzünden, yeterli beslenemediğimiz, sağlıksız yerlerde barındığımız için ölüyoruz.

28 Nisan 1914’te, tarihte ilk kez iş kazaları ve iş cinayetlerinde işverenin sorumluluğu hukuken Kanada’da tescil edilirken, aradan geçen yüzyılı aşkın sürede, Türkiye’de ve dünyanın dört bir yanında, her gün işçiler, kapitalizmin kar hırsı yüzünden; kötü, sağlıksız ve güvencesiz koşullarda çalıştırılmaya ve işyerlerinde can vermeye devam ediyor. Kar artışı ve emek sömürüsünün derinleşmesi yüzünden her yıl dünyada 2 milyon 800 bin işçi çalışırken ölüyor. Her 15 saniyede bir işçi arkadaşımızı daha iş cinayetine kurban veriyoruz.

İSİG Meclisi olarak derlediğimiz verilere göre 2018 yılı boyunca en az 1923 işçi, çalışırken ya da çalışma koşulları yüzünden yaşamını yitirdi. 2019 yılının ilk üç ayında hayatını kaybeden işçi sayısıysa 392. İş cinayeti sebebiyle ölen işçi sayısının 6 katı kadar olması beklenen meslek hastalığı sonucu ölüm, Türkiye’de resmi verilerde gizlendiği için, meslek hastalığı sonucu ölen arkadaşlarımızın sayısını dahi bilmiyoruz.

Savaşlarda yitirdiğimizden daha çok insan, iş cinayetlerinde her gün ölüyor. İSİG Meclisi olarak yaşanan iş cinayetlerinin bir tesadüf olmadığını,  aksine işçi sömürüsünün giderek arttığı; ucuz emeğin yaygınlaştığı, kuralsız ve güvencesiz çalışmanın dayatıldığı, sendikasızlaştırma politikalarının giderek arttığı bir emek rejiminde,  işçilerin sağlığı ve güvenliğinin hiçe sayılmasının da,  iş cinayetlerinin giderek artmasının da kaçınılmaz olduğunu bir kez daha söylüyoruz.

Ekonomi büyürken, güvencesizlik, yoksulluk ve iş cinayetleri de büyümüşken, ekonomik kriz sürecinde bu emek yağması daha da derinleşmekte, işgücünün güvencesizleşmesine, yeni güvencesiz kesimlerin ve çalışma biçimlerinin ortaya çıkmasına, giderek trajikleşen iş cinayetlerine tanıklık ediyoruz.  Bu tablonun bir sonucu olarak 2019’un başından bu yana 24 işçi yaşamını yitirdi. Ocak ayında 5 mülteci işçinin Siteler’de bir mobilya fabrikasında yanarak can vermesi, yine İskitler’de adları bile belirsiz 7 göçmen işçinin kölece koşullarda çalışıp barındıkları metruk binada yanarak can vermesi gösteriyor ki, emek ucuzlaştıkça ve güvencesizleştikçe iş cinayetleri de giderek daha can alıcı bir gündemimiz olacaktır.

Ardı arkası kesilmeyen iş kazası ve iş cinayeti haberlerine rağmen işyerlerinde işçi sağlığı ve iş güvenliği önlemleri alınmıyor, devlet tarafından gerekli denetimler yapılmıyor. Cinayet sonrası görülen ceza davalarında işverenlere ceza değil ödül veriliyor. Daha geçtiğimiz günlerde, Cumhuriyet tarihinin en büyük işçi katliamı olan Soma Katliamı’nın baş sorumlularından, Soma Holding’in sahiplerinden Can Gürkan serbest bırakıldı. Can Gürkan’ın, katledilen her bir madenci için 6 gün cezaevinde kalarak serbest bırakılması, işverenlere yönelik bu cezasızlık sisteminin en güncel örneğidir. Bir işçiyi katletmenin cezasının 6 gün cezaevinde kalmak olması, çalışma koşullarında ve iş cinayetlerinde ortaya çıkan sınıfsal eşitsizliğin, hukuki süreçte de ortaya çıktığının en çarpıcı örneğidir. Bu cezasızlık, yeni iş cinayetlerinin de önünü açmak ve normalleştirmek değilse nedir?

Sermayenin talep ve politikalarının harfi harfine uygulandığı, işçilerin değil işin sağlığı, işletmenin verimliliğinin ön planda tutulduğu bir emek rejiminde bu ölümlerin yaşanması bir tesadüf değildir. İş kazası ve iş cinayetlerini durdurmak için gerekli denetlemelerin yapılmadığı, yasal adımların atılmadığı, işverenlere ,“ödül” niteliğinde cezalar verildiği bir emek rejiminde iş cinayetleri bir tesadüf değildir.

Bizler; Kozlu’da, Davutpaşa’da, Ostim’de, Soma’da, Siteler’de ve saymakla bitmeyecek kadar çok işyerinde hayatını kaybeden onbinlerce işçi için, meslek hastalığına yakalanan ya da kaza geçiren işçiler için 28 Nisan’ın Türkiye’de de “İş Cinayetlerini Anma ve Yas günü” olarak kabul edilmesini talep ediyoruz.

Sağlıklı ve güvenli çalışmak, ayrıcalık değil haktır. Hakkımız olanı istiyoruz, bu yüzden de:

-İş cinayetlerinin sorumlusu patronların, bürokratların ve siyasilerin yargılanması için,

-Taşeronlaştırma, özelleştirme ve piyasalaştırma politikalarına karşı,

-İş cinayetlerini önlemenin ilk koşulu olan sendikalaşma önündeki baskının kaldırılması için,

-Meslek hastalıklarını açığa çıkarmak için,

-İşyerlerinin emek örgütlerinin ağırlığı olacak şekilde bağımsız denetimi için,

-İnsanca yaşanabilecek bir ücret için, işten atmalara son verilmesi ve işsizliğin önlenmesi için,

-İşçilerin sağlıklı ve güvenli ulaşım, barınma ve beslenme hakları için,

-Çocuk işçiliğin yasaklanması için,

-Ve iş cinayetlerini azaltmak için değil, hiçbir işçinin çalışırken ölmeyeceği bir çalışma rejimi için mücadelemizi sürdüreceğiz.

Bir kez daha iş cinayetlerinde yaşamını yitiren tüm işçileri saygıyla anarken:

“Ölenleri hatırlayalım, yaşamak için mücadele edelim” diyerek tüm emekçileri ve emek örgütlerini işçi sağlığı ve iş güvenliği mücadelesini büyütmeye çağırıyoruz.