Öğrenciler beslenme yetersizliğiyle karşı karşıya: Yurtta aç, okulda aç

Yüz yüze eğitime tekrar başlanmasıyla birlikte Kredi Yurtlar Kurumu’na ait yurtlarda kalan öğrencilerin yurtlara yerleşmesiyle yemeklerle ilgili yaşanan sorunlar da başladı. Yemeklerin miktarları az ve besin değerleri ise düşük.

Yurtta kalan öğrencilere verilen beslenme yardımı,  Mart ayına kadar aylık 570 TL’ydi. Bahar dönemi başında bu yardım aylık 750 TL’ye yükseltildi fakat düzenli ve nitelikli beslenme için yeterli olmadı çünkü yardıma yapılan iyileştirmeden iki gün sonra yemek fiyatları da zamlandı.  Bu duruma itiraz eden birçok öğrenci,  KYK yurtlarında protesto eylemleri düzenledi. Üniversite yemekhanelerinde yapılan zamlar da öğrencilerin sorunlarına yenilerini ekledi. Öğrenci evlerinde de durum farklı değil. Kiralar yüksek, ekonomik koşullar giderek kötüleşiyor. Öğrencilerin büyük kısmı derslere boş mideyle giriyor.

Ankara Üniversitesi ilk sırada

Yemek fiyatına 1 Mart günü yüzde 60 oranında zam yapan Ankara Üniversitesi, ücreti 2,5 TL’den 4 TL’ye çıkardı. Ertesi gün, yapılan zammı protesto etmek için yemekhanede toplanan öğrenciler, imza kampanyası başlattı. Kampanyada zammın geri çekilmesi, öğün sayısının ikiye çıkarılması, kalitenin arttırılması ve vegan seçeneğinin eklenmesi gibi talepler bulunuyor.

Ankara Üniversitesi öğrencisi olan Gamze Dönmez, konuyla ilgili  “Bütün kamu üniversitelerinde temel ihtiyaç olan yemeğin ücretsiz olması gerekiyor. Ayrıca yemek kalitesini veya porsiyonunu arttırsalardı bu kadar tepkinin oluşmayacağını düşünüyorum” dedi. Bir diğer öğrenci Ömer Savcı ise okuldaki yemeğin 4 TL bile etmeyeceğini, gerçekten kötü yemeklerin çıktığını dile getirdi. Savcı, porsiyonların az olmasının sebebinin yemekhane çalışanları olmadığını ifade etti.

“Hacettepe Üniversitesi yemekleri hijyenik değil”

Hacettepe Üniversitesi 27 Ocak günü iki öğün olan yemek ücretlerine yüzde 50 oranında zam yaptı. Kahvaltı 2,35 TL’den 3,45 TL’ye; yemek ücreti ise 2,85 TL’den 4,25 TL’ye çıktı.

Yapılan zam sonrasında bazı öğrenciler sosyal medya hesaplarından konuyla ilgili paylaşımlarda bulundu. Yapılan bir paylaşımda öğrencilerin zammı kabul etmediği ve bu ekonomik koşullar altında yemek yiyebildikleri tek yerin de ellerinden alındığını belirtti. Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi hazırlık sınıfı öğrencisi Azra Karakuş, yapılan zammın gerekli olmadığını çünkü yemek porsiyonu ya da kalitesinde bir değişiklik yapılmadığını söyledi. Ayrıca yemeklerin hijyenik olmadığını belirten Karakuş, şunları söyledi:

“Yemeklerin hijyeni öğrenciler arasında en çok tartışılan konulardan biri. Yemeklerin içinden böcek, saç kılı gibi maddeler çıkıyor hatta zaman zaman küflü yiyecekler bile oluyor. Böyle şeyleri görmek ve duymak gerçekten midemizi bulandırıyor. Hijyen konusu yemeklerde çok önemlidir ama aynı zamanda üniversite yemeklerinin en sıkıntılı olduğu konudur bence. Bu konuda bir an önce daha iyi duruma gelinmeli bence.”

Yapılan zam sonrası yemek miktarlarının azaltıldığını dile getiren Hacettepe Üniversitesi öğrencileri, her gün oradaki görevlilerle konuştuklarını fakat bir çözüm sağlanamadığını belirtti. Bu duruma sessiz kalmamayı tercih eden öğrencilerden bazıları ise sosyal medyadan tepki göstermeye başladı.

ODTÜ zammı tatilde duyurdu

ODTÜ 15 Şubat’ta 2.95 TL olan yemekhane ücretini 4.25 TL’ye çıkarttı. Öğrenciler zam sonrasında “Beslenme hakkımız engellenemez”, “Ucuz, nitelikli yemekhane” sloganlarıyla Rektörlük’e yürüdü. Yemekhanede uzun sıralarda beklemek istemediklerini belirten öğrenciler, ucuz ve nitelikli yemek çıkarılması, işçi sayısının arttırılması, iki öğünün farklı olması talebinde bulundu.

ODTÜ Havacılık ve Uzay Mühendisliği bölümü hazırlık sınıfı öğrencisi Ece Öztürk, zammın geri çekilmesini istediklerini ifade etti. Öztürk, ayrıca et ve tavuk yemeklerinin genellikle çiğ kaldığını, sebzelerin ise yeteri kadar yıkanmadığı için salataların içinden zaman zaman toprak çıktığını belirterek bu sorunun bir an önce çözülmesini istedi.

Bilgi Üniversitesi öğrencileri: “Kazık yeme, yemek ye”

Öğrenciler, okulda yemekhane olmaması sebebiyle özel işletmelerden fahiş fiyata yemek yiyor. Özel işletmelerde bulunan en ucuz menünün 32 TL olması nedeniyle öğrencilerin yemekhane talepleri bir kez daha gündeme geldi. Öğrenciler, “Kazık yeme, yemek ye” başlığıyla imza kampanyası başlattı.

KYK yurtlarında Mart’tan itibaren zamlı tarife uygulanıyor

Kredi Yurtlar Kurumuna (KYK) ait olan yurtlar, öğrencilerin yerleşmesi için Eylül ayında açıldı. Aşağıda yer alan tabloda Mart ayına kadar olan dönemdeki yemek ve kahvaltılık ürünlerinin fiyat, porsiyon ve zam oranları bilgisi bulunuyor.

Yurtlarda kalan öğrenciler dönem başında da peynir, salam, zeytin gibi ürünlerin gramajların düşürüldüğüne ilişkin şikayetleri bulunuyordu. Ocak ayında öğrencilerden gelen şikayetlerin artması üzerine gramajlar tekrar düzenlendi. Yemeklerdeki fiyat artışlarında ilk sırayı omlet alırken, beyaz peynir, siyah zeytin, karışık gözlemede yüze 50’nin üzerinde zamlandığı görülüyor.

Siyaset dünyası öğrencilerin sesini duymuyor

Türkiye’nin birçok şehrinde bulunan KYK yurtlarından zaman zaman protesto sesleri yükseliyor. Öğrenciler, fiyatların çok yüksek olmasını, yemeklerin yenecek durumda olmamasını, hijyenik olmayan mutfakları ve bu sorunlara çözüm sağlamayan yönetimi eleştirmek için zaman zaman protesto eylemleri düzenliyor. Bursa, Gaziantep, Ankara, İzmir gibi birçok şehirde yapılan bu eylem ve protestolar genellikle polis müdahalesi ile son buluyor.

Siyaset dünyası ise öğrencilerin bu çabalarını duymamayı tercih ediyor. Ekim ayından beri birçok yurtta bu eylemler yapılsa da şimdiye doyurucu bir karşılık bulmadı.

Öte yandan, Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, 20 Mart günü Meclis’e KYK yurtlarında kalan öğrencilerden yurt ve yemek parası alınmaması yönünde bir kanun teklifi sundu. Gürer, 351 sayılı Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurt Hizmetleri Kanunu’na “Kurumun yurtlarında barınma hakkı kazanan yükseköğrenim öğrencilerinden yurt ücreti, yemek ücreti ve depozito alınmaz” maddesinin eklenmesini önerdi. Öğrenciler, sadece yurtlarda değil aynı zamanda üniversite yemekhanelerinde yapılan zamlara karşı da protestolar ve imza kampanyaları düzenledi. Yönetimlere yazılı olarak taleplerde bulunan öğrenciler henüz olumlu bir geri dönüş almış değil.

Yurtlar yetersiz, kiralar pahalı

KYK yurt sayısının ülke genelinde az olması ve diğer özel yurtların, apartların, evlerin kira fiyatlarının çok yüksek olması sebebiyle herhangi bir yere yerleşemeyen öğrenciler, barınama taleplerini dile getiriyor. Öğrenciler, 19 Eylül’de Ankara, İstanbul gibi şehirlerde parklarda “barınamıyoruz“ dedi. Çoğu kez polis müdahalesiyle karşılaşan öğrenciler, 12 Aralık günü son eylemlerini gerçekleştirdi.

Öğrenciler, beslenme yardım parasına gelen zammın hiçbir şeyi değiştirmediğini söylüyor

KYK öğrenci yurdunda kalan Ankara Üniversitesi İletişim Fakültesi Halkla İlişkiler ve Tanıtım bölümü öğrencisi Merve Çağırtekin, beslenme yardım ücretine yapılan zammın yararı olmadığını çünkü ardından yemek fiyatlarına da zam yapıldığını söyledi. Ayrıca porsiyonlar hakkında şunları dile getirdi:

“Porsiyonlar çok az bu yüzden yeterli olmuyor. Bu yardımla sadece ana yemeği alabiliyoruz, kuru ve sulu yemek aldığımızda yanına salata, tatlı, ekmek gibi ürün almak istediğimizde yardımın üzerine para eklememiz gerekiyor.”

Öte yandan, vejetaryen olduğunu dile getiren Çağırtekin, KYK yurdunda yemek seçerken daha fazla zorlandığını ifade etti. Sözlerine şunları da ekledi:

“Çoğu yemek etli veya tavuklu oluyor. Tek tek sormak zorunda kalıyorum. Genelde aldığım şeyler kısıtlı oluyor. Zaten hep aynı yemekler çıkıyor genel olarak. Birkaç çeşitten fazla yiyemiyorum ve insan her hafta aynı yemekleri yemekten sıkılıyor, bunalıyor.”

“Yemek fiyatlarına yapılan zamlar, öğrencinin ekonomik durumuna yapılan bir darbe”

KYK öğrenci yurdunda kalan ve ismini belirtmek istemeyen bir diğer öğrenci ise son zamanlarda beslenme yardım ücretine ve yemek fiyatlarına yapılan zamlar hakkında düşüncelerini aktarırken şu ifadeleri kullandı:

“Dışarıdan hep katkı ücretine yapılan zammı duyuruyorlar fakat buradaki yemeklerin fiyatlarına da zam yapıldı. Mesela bu konuyla ilgili çok basit bir örnek vereyim. Ayvalık tostu burada birinci dönem 7 liraya alıyorduk o zaman sabah katkı ücreti 6 liraydı yani ek ücret olarak sadece 1 lira ödüyorduk. Şu an ise Ayvalık tostu 10 lira, sabah katkı ücreti 8 lira yani şu an 2 lira ek ücret ödüyoruz. Bunun dışında geçen bir tabak et yemeği ve ayran aldım sadece 17 TL tuttu. Yanına başka hiçbir şey alamadım ve bütün gece sadece o yemekle idare etmek durumunda kaldım.”

Yemek lezzetinin ise kötü olduğunu söyleyen öğrenci, aynı zamanda kahvaltılık ürünler başta olmak üzere porsiyonların azaldığını bu sebeple sadece besin yardım ücreti ile doymadıklarını ayrıca öğle yemeğinin olmadığını ve hafta sonu tüm günü yurtta geçirdiğinde bunun eksikliğini hissettiğini vurguladı.

Bunun dışında yemek fiyatlarına yapılan zammın, ekonomik durumuna bir darbe olduğunu belirten öğrenci, mevcut ekonomik koşullar altında sadece KYK bursu veya kredisi ile geçinmenin çok zor olduğunu şu sözlerle anlattı:

“Ekonomik kriz her yerde çok yoğun yaşanıyor, devletin yurdunda kalan öğrenciler de bu durumdan oldukça etkileniyor. Ayrıca öğrenci KYK bursu/kredisi 850 TL olmasına rağmen öğrencilerin bu bursu harcadığı dinamiklerin miktarı sürekli artıyor. KYK bursuyla bir öğrencinin yurt, yemek ve ulaşım ücretini karşılaması mümkün değil. Üstelik bunlar sadece temel ihtiyaçlar, bir öğrencinin kültürel aktiviteler de yapması gerekiyor fakat ona ayıracak para kalmıyor ne yazık ki.”

KYK yurt yemekleri, öğrencilerin sağlığını kötü etkiliyor

Yurtta kaldığı zaman içerisinde sağlığının da bozulduğunu söyleyen Ankara Üniversitesi İletişim Fakültesi Gazetecilik bölümü öğrencisi Gamze Dönmez, konuyla ilgili şu yorumlarda bulundu:

“Yemeklerin lezzeti çok kötüydü. Çok yağlıydı ve yedikten sonra çarpıntı yapıyordu. Benim sağlığımı kötü etkiliyordu açıkçası. Üstelik sadece beni değil, oda arkadaşlarımı ve yurtta bulunan çoğu kızı kötü etkiliyordu. Bir süre sonra yurtta yemek yememek için Çankaya Belediyesi’ne gidip orada ücretsiz yemeğe başladık.”

 Ömer Savcı: “Eskiden evde yemek yapmak daha ucuza geliyordu, şu an bu imkansız.”

Yurtlarında kalan öğrencilerin yanı sıra öğrenci evlerinde kalanlar da beslenme sorunları yaşıyor. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi 4.sınıf olan Ömer Savcı’ya sorduk. Gıda ürünlerine gelen zamlardan sonra hafta içi uzun süredir evde yemek yapmadıklarını dile getiren Savcı, eskiden yemek yapmanın, dışarıda yemekten daha ucuz olduğunu ama artık her ikisinin de aynı maliyete denk geldiğini söyledi. Ayrıca bu konuyla ilgili şunları ekledi:

“Uzun süredir biz evde yemek yapmıyoruz, Çankaya Belediyesi’nde yiyoruz. Okulda yemek yemiyoruz, evde yemek yemiyoruz akşam belediyenin vereceği ücretsiz yemeği bekliyoruz çünkü bir yağın fiyatının bu kadar olduğunu gördükten sonra evde yemek yapmak kolay değil. Eskiden evde yemek yapmak daha ucuza geliyordu, fakat şu an bu imkansız.”

Savcı, ayrıca evde üç kişi kaldıklarını ve 1000 TL kira ödediklerini belirtti. Fatura fiyatlarından da muzdarip olan Ömer Savcı, şunları söyledi:

“Doğal gazı en düşükte yakıyoruz, ev içerisinde hiç ısınmıyoruz ona rağmen 750 TL fatura geliyor, ısınmıyoruz. Elektriğe 350 lira veriyoruz ve 350 lira neye gidiyor hiçbir fikrimiz yok, evde buzdolabı çalışıyor bir insanın market alışverişini yapıp onu buzdolabında saklamasının bedeli 350 lira mı? Elektrik çok gelmesin diye ütü kullanmıyoruz, ütü istemeyen giysiler giymeye özen gösteriyoruz. Suyumuz kartlı ekstra daha da pahalıya geliyor, en ucuz kalemimiz bile bizim aylık 100 lirayı geçiyor.”

Bütün masrafları en aza indirmeye çalıştıklarını söyleyen Ömer Savcı, şunları söyledi:

“Bizim mutfak masrafımız evde yemek yemememize, belediyede beş gün yemek yememize ve çoğu zaman makarnayla beslenmemize rağmen temel ihtiyaçlarla bir araya getirdiğimizde kişi başı maliyet 500 lirayı çok rahat geçer.”

Yemeklerin içinden sinek, kurtçuk, tırnak gibi yabancı maddeler çıkıyor

KYK yurt yemeklerinin hijyenik olmadığını söyleyen öğrenciler, sosyal medya hesaplarından bu konuyla ilgili görseller paylaşıyor. Görüntülerde yemeğin içinden sinek, kurtçuk, saç kılı, tırnak, madeni para gibi yemeğin içinde olmaması gereken maddeler çıkıyor. Görüntüler, yemeklerin hijyenik olmayan ortamlarda ve özen göstermeden hazırlandığının bir kanıtı olarak gösteriliyor. Yurt yetkililerine şikayette bulunan öğrenciler, yemeği değiştirmek gibi geçici çözümler dışında bir çözüm üretilmediğini söylüyor.

Beslenme yardımı zammı, öğrencilerin ihtiyaçlarını karşılamaya yetmiyor

Devletin yaptığı beslenme yardımı Eylül ve Mart ayları arasında aylık 570 TL’ydi. Günlük olarak da kahvaltı için 6 TL, akşam yemeği için 13 TL idi.

Sonrasında Cumhurbaşkanı Erdoğan, 16 Şubat günü yaptığı açıklamada KYK yurtlarında beslenme yardım ücretinin artılacağını duyurdu. Aylık 570 TL olan yardım, yapılan açıklamadan sonra 750 TL oldu. Günlük ise sabah 8 TL, akşam 17 TL olmak üzere arttı.

Açıklama sonrası güncel fiyatlar 1 Mart tarihinde işleme kondu. Öğrenciler bu duruma tam sevinmişti ki 3 Mart günü yurtlarda ikinci dönem fiyat listesi güncellendi ve tüm yemeklere zam geldi.

Çankaya Belediyesi öğrencilere ücretsiz akşam yemeği hizmetine devam ediyor

Üniversite öğrencilerine ücretsiz yemek hizmetine 24 Kasım günü başlayan Çankaya Belediyesi, bu uygulamaya bu dönem de devam ediyor. Kızılay’da bulunan Belediye Binası’nda günde yaklaşık bin 300 üniversite öğrencisinin yararlandığı yemek hizmeti, hafta içi her gün saat 18.00 ve 19.00 arasında veriliyor. Belediye’nin yemek hizmetine talep ücretsiz olması, porsiyonların fazla olması ve yemeklerin hijyenik olması nedeniyle gün geçtikçe artıyor. İlginin yoğun, yorumların olumlu olması sebebiyle öğrencilerin memnun olduğu görülüyor. Ayrıca öğrencilere yönelik ücretsiz yemek hizmeti verilen merkezlerin artırılması gündemde.